Wprowadzenie * Część I * Zawód nauczycielski w świetle historii oświaty i pedagogiki porównawczej * Cezary W. Domański * Stanisław Leon Popek i lubelska szkoła psychologii twórczości * Sławomir Nowosad * Spór o człowieka we współczesnej kulturze * Adam Winiarz * Geneza i rozwój zainteresowań zawodem nauczyciela w kręgu cywilizacji * europejskiej * Barbara Kalinowska-Witek * Rola nauczycielek w kształceniu młodych Polek w świetle prasy kobiecej * Królestwa Polskiego z lat 1864-1914 * Teresa Zubrzycka-Maciąg * Przygotowanie nauczycieli do pracy wychowawczej na studiach wyższych w ocenie własnej * Renata Bednarz-Grzybek * Nauczyciel kreatorem postaw patriotycznych w edukacji dziewcząt na przełomie XIX i XX wieku w świetle wybranych czasopism kobiecych Królestwa Polskiego * Teresa Lewandowska-Kidoń * Nauczyciel wobec wyzwań współczesnej szkoły * Małgorzata Stawiak-Ososińska * Rady i wskazówki dla polskich guwernantek pierwszej połowy XIX wieku * Krzysztof Biłiński * Listy do młodego nauczyciela Marii Grzegorzewskiej a rzeczywistość dzisiejszej szkoły i nauczycieli * Monika Hajkowska * Zatrudnienie, praca i warunki bytowe nauczycieli domowych w Królestwie * Polskim * Ewa Kuźma * Kształcenie nauczycieli w Polsce w latach 1944-1955 na przykładzie lubelskiego * okręgu szkolnego * Ewa Kozak * Nauczyciel jako dydaktyk, opiekun i wychowawca * Justyna Miko-Giedyk * Powinności nauczycieli doby transformacji spolecznoustrojowej w wyrównywaniu szans edukacyjnych młodzieży wiejskiej (w świetle badań autobiograficznych) * Część II * Nauczyciel wobec problematyki uzdolnień i twórczości w procesie edukacji * Marzena Okrasa * Nauczyciel kreatorem twórczych postaw młodzieży w okresie Drugiej * Rzeczypospolitej * Oleg Hirnyy * Twórczość jako cel dydaktyczny - także w systemach filozoficznych i ideologicznych * Magdalena Kleszcz * Postawy nauczycieli akademickich wobec założeń doktryny edukacji krytyczno-kreatywnej * Małgorzata Haczyk * Postawa twórcza nauczycieli jako warunek efektywności szkoły * Ryszarda Ewa Bernacka * Z badań nad postawą twórczą nauczycieli * Roksolana Szwaj * Obraz (impressing) środkiem rozwoju zdolności twórczych * Danuta Wosik-Kawala * Zachowania twórcze młodzieży gimnazjalnej * Teresa Lewandowska-Kidoń * Pedagog dramy jako twórczy nauczyciel * Beata Dyrda * Nauczycielskie kompetencje w pracy z uczniami zdolnymi * Urszula Sokal * Inteligencja emocjonalna w pracy nauczyciela * Irena Przybylska * Dojrzałość emocjonalna nauczycieli w świetle koncepcji inteligencji emocjonalnej * Ryszarda Ewa Bernacka * Obraz własny nauczycieli w świetle wyników badań * Część III Nauczyciel a syndrom wypalenia zawodowego * Dorota Turska * Syndrom wypalenia zawodowego nauczycieli - problem indywidualny i społeczny * Zuzanna Zbróg * Wypalenie zawodowe jako skutek niezaspokojenia podstawowych potrzeb społecznych nauczycieli * Sabina Koczoń-Zurek * Czynniki zabezpieczające nauczyciela przed wypaleniem zawodowym * Część IV Funkcjonowanie nauczycieli i szkoły w okresie transformacji ustrojowej * Małgorzata Bednarska * Dlaczego ludzie zostają nauczycielami? Studium porównawcze "dawniej i dziś" * na podstawie badań własnych * Renata Miszczuk * Praca zawodowa w systemie wartości nauczyciela. Analiza wypowiedzi studiujących nauczycieli * Joanna Bubicz * Nauczyciel wspierający wychowanków w poszukiwaniu sensu życia * Anna Marzec-Tarasińska * Psychospołeczna sytuacja uczniów z rodzin bezrobotnych a funkcje * nauczyciela-wychowawcy w okresie transformacji ustrojowej * Katarzyna Ziomek-Michalak * W poszukiwaniu skutecznych narzędzi diagnozy osiągnięć szkolnych * Małgorzata Kunicka * Zarządzanie szkołą - przestrzeń do dialogu * Ryszard Skrzypniak * Podmiotowość ucznia i nauczyciela w procesie wychowawczo-edukacyjnym szkoły * Małgorzata Kiedrowska * Kompetencje społeczne nauczycieli * Barbara Wojciechowska-Charlak * Odpowiedzialność jako warunek podmiotowości nauczyciela *