Prezentowana książka obejmuje zarys koncepcji scholiologii, czyli nauki o szkole. Studium składa się z dwóch części. Pierwsza obejmuje koncepcje scholiologii na tle historii szkoły i szkolnictwa oraz współczesnych teorii i zmian edukacyjnych w systemie szkolnym. W drugiej części - na podstawie dostępnych źródeł i tekstów - przeprowadzono syntetyczną analizę wzajemnych relacji między scholiologiią a podstawowymi dyscyplinami naukowymi związanymi ze szkołą i szkolnictwem. Ukazano istotną rolę takich dziedzin nauki, jak filozofia, psychologia, socjologia, pedagogika łączniez dydaktyką i innymi subdyscyplinami (w tym mediami), nauką o organizacji, zarządzaniu i ekonomice edukacji oraz prawem szkolnym. Autor wziął także pod uwagę architekturę i ergonomię - dyscypliny bardzo ważne dla funkcjonowania współczesnej i przyszłej szkoły.Publikacja powinna znaleźć zainteresowanie wśród pedagogów-praktyków oraz pedagogów-teoretyków, zajmujących się tworzeniem dalszych istotnych dla nauki o szkole tez, uogólnień i koncepcji.

CZĘŚĆ PIERWSZA * Ogólna koncepcja scholiologii na tle historii * szkoły i szkolnictwa oraz współczesnych teorii szkoły * Rozdział I * Ogólne założenia nauki o szkole * Wprowadzenie * Potrzeba tworzenia nauki o szkole * Jakie znaczenie może mieć nauka lub teoria szkoły jako instytucji społecznej i edukacyjnej? * Problematyka nauki o szkole (wymiary czasowe, podmiot i przedmiot badań, interdyscyplinarność i polimetodyczność) * Bibliografia do rozdziału I * Rozdział II * Historia szkoły i szkolnictwa w zarysie * Refleksje dotyczące genezy i rozwoju szkoły, w teorii i praktyce - wnioski na przyszłość * Geneza szkoły i szkolnictwa w czasach starożytnych * Rozwój szkół i szkolnictwa w średniowieczu * Nowe myślenie o szkołach w epoce odrodzenia i reformacji * Przemiany szkoły i szkolnictwa w czasach oświecenia * Trendy rozwojowe szkół i systemów szkolnych w XIX i XX wieku - refleksje i wnioski * Jaka była sytuacja w dziedzinie reformy szkolnictwa na obszarze trzech zaborów ziem polskich? * Przeciwstawne nurty i tendencje dotyczące głównych koncepcji i programów edukacji szkolnej w ostatnich stuleciach * Nowatorskie poglądy klasyków rosyjskiej pedagogiki na szkołę ludową i kształcenie dzieci * Podstawy teoretyczne reform szkolnych w Rosji radzieckiej * Prądy "nowego wychowania" i nowej szkoły w Europie w XX wieku * Szkoła przyszłości - niektóre koncepcje i wizje autorskie * Bibliografia do rozdziału II * Rozdział III * Współczesne teorie zmian edukacyjnych w szkołach i szkolnictwie * Wprowadzenie * Teoria pozytywistyczna (neopozytywistyczna) szkoły * Teoria progresywistyczna szkoły * Teoria funkcjonalistyczna * Teoria szkoły humanistycznej (neohumanistycznej) * Teoria interakcjonistyczna szkoły * Teoria rekonstrukcjonistyczna szkoły * Teoria ogólna systemów i metoda analizy systemowej - szanse ich aplikacji w nauce o szkole * Bibliografia do rozdziału III * CZĘŚĆ DRUGA * Relacje między scholiologią a podstawowymi * dyscyplinami naukowymi (dziedzinami wiedzy) * związanymi ze szkołą i szkolnictwem * Rozdział IV * Rola filozofii wobec szkoły i nauki o szkole * Bibliografia do rozdziału IV * Rozdział V * Rola psychologii w kształtowaniu szkoły i nauki o szkole * Bibliografia do rozdziału V * Rozdział VI * Funkcje socjologii w nauce o szkole i szkolnictwie * Związek nowej socjologii edukacji z nauką o szkole * Nowe perspektywy i problemy badawcze * Bibliografia do rozdziału VI * Rozdział VII * Relacje między naukami pedagogicznymi a szkołą i scholiologią * Bibliografia do rozdziału VII * Rozdział VIII * Rola pedeutologii w nauce o szkole * Studia i badania nad osobowością i cechami psychicznymi nauczycieli * Badanie ról, funkcji, kompetencji i postaw zawodowych nauczycieli * Kompetencje i umiejętności nauczycieli * Badania dotyczące stylów i strategii wychowawczych oraz interakcji nauczycieli i uczniów, a także innych podmiotów partnerskich życia szkoły * Badania nauczycieli w procesie działania tzw. research action oraz badania na temat nauczycieli jako "agentów zmiany edukacyjnej" * Bibliografia do rozdziału VIII * Rozdział IX * Środki dydaktyczne i nowe media stosowane w szkole * Wstęp * Tradycyjne środki dydaktyczne stosowane w edukacji szkolnej * Kształtowanie nowego środowiska medialnego w systemie szkolnym * Refleksje ogólne * Bibliografia do rozdziału IX * Rozdział X * Zarządzanie systemem szkolnym, ekonomika oświaty, prawo szkolne a nauka o szkole * Prawo szkolne * Bibliografia do rozdziału X * Rozdział XI * Rola architektury i ergonomii we współczesnej szkole * Jaką rolę może odegrać ergonomia w projektowaniu funkcjonalnych budynków szkolnych? * Bibliografia do rozdziału XI * Rozdział XII * Scholiologia - przedmiot studiów pedagogicznych inauczycielskich, podstawy programowe * Problematyka wykładów i konwersatoriów * Ogólna koncepcja scholiologii na tle historii szkoły i szkolnictwa oraz współczesnych teorii szkoły * Relacje między scholiologią a podstawowymi dyscyplinami naukowymi * Literatura podstawowa * Podsumowanie * Jakie refleksje nasuwają się na tle całej historii szkoły i szkolnictwa? * Postscriptum * Bibliografia podsumowująca * Summary * Indeks nazwisk