Książka Urszuli Bartnikowskiej zatytułowana "Sytuacja społeczna i rodzinna słyszących dzieci niesłyszących rodziców" - jak to podkreśla w recenzji wydawniczej prof. Aniela Korzon - "stanowi rezultat wieloletniego doświadczenia surdopedagogicznego i zainteresowania problematyką rodziny", a na jej treść "składają się także refleksje Autorki wynikające ze znajomości rodzin głuchych oraz światowego dorobku w tej dziedzinie wiedzy, jak i z własnych kontaktów ze światem głuchych oraz materiał empiryczny będący podstawą tak obszernego i wnikliwego opracowania". Również prof. Czesław Kosakowski, akcentując że rozprawa U. Bartnikowskiej wnosi znaczący wkład do tej dziedziny wiedzy, zwraca uwagę na to, że "Autorka podejmuje w książce jeden z wątków prawie nieobecnych, i zaniedbanych w surdopedagogice". Strukturę tego obszernego, liczącego 514 stron, studium stanowią trzy części, które wypełnia łącznie 10 rozdziałów. Przynoszą one interdyscyplinarne spojrzenie (od medycznego, poprzez kulturowe, a kończąc na pedagogicznym) na głuchotę. Rzutuje to niewątpliwie na wartość książki wykraczającej w swojej treści poza wąski aspekt surdopedagogiki i pozwalającej spojrzeć na tytułową kwestię również poprzez pryzmat np. pedagogiki rodziny, czy też współczesnych paradygmatów nauk społecznych. Na koniec wato ponownie przywołać fragment recenzji prof. A. Korzon, w której czytamy: "Pragnę podkreślić, iż praca dr Urszuli Bartnikowskiej stanowi cenne opracowanie dla dalszego rozwoju surdopedagogiki i pedagogiki rodziny. Jej udostępnienie surdopedagogom, rehabilitantom, studentom pedagogiki specjalnej, rodzicom jest zadaniem pilnym i ważnym".

Spis treści * Wprowadzenie * Część I Teoretyczne podstawy podjętych badań * Rozdział 1 * Uszkodzenie słuchu - aspekt medyczny * 1. Rozwój narządu słuchu i jego uszkodzenia * 2. Przyczyny uszkodzeń słuchu * 3. Pomoc medyczno-techniczna oferowana osobom z uszkodzonym słuchem * Rozdział 2 * Głuchota - aspekt społeczno-kulturowy * 1. Medyczny a społeczno-kulturowy model głuchoty - zmiana perspektywy * 2. Wyznaczniki przynależności do społeczności Głuchych * 3. Dzieciństwo - dominacja medycznego modelu uszkodzenia słuchu * 4. Dorastanie i dorosłość - odkrywanie tożsamości Głuchego * 5. Przejawy odmienności kulturowej Głuchych * 6. Głusi jako rodzice * 7. Podsumowanie * Rozdział 3 * Słyszące dzieci niesłyszących rodziców- stan literatury i badań * 1. Słyszące dzieci niesłyszących rodziców - kim są? * 2. Wyjaśnienie pojęć: CODA, OCODA, SODA * 3. Sposób porozumiewania się * 4. Relacja niesłyszący rodzic - słyszące dziecko * 5. Role pełnione przez dziecko w rodzinie * 6. Tożsamość i identyfikacja z CODA/KODA * 7. Podsumowanie * Rozdział 4 * Życie społeczne i rodzinne w świetle teorii systemów * 1. Teoria systemów w socjologii * 2. Teoria systemów w psychologii * 3. Teoria systemów w pedagogice * Część II Metodologiczne podstawy podjętych badań * Rozdział 1 * Współczesne paradygmaty w naukach społecznych * 1. Paradygmat normatywny * 2. Badania w paradygmacie normatywnym * 3. Paradygmat interpretacyjny * 4. Paradygmat interpretacyjny a jakościowe metody badań * Rozdział 2 * Filozoficzno-metodologiczne inspiracje podjętych badań * 1. Fenomenologia * 2. Fenomenografia * 3. Hermeneutyka * Rozdział 3 * Przebieg badań własnych * 1. Przedmiot, cel, problemy badawcze * 2. Zastosowane metody * Część III Sytuacja społeczna i rodzinna słyszących dzieci niesłyszących rodziców - badania własne * Rozdział 1 * Dzieciństwo * 1. Wewnątrz rodziny * 1.1. Przedstawienie respondentów * 1.2. Sposób porozumiewania się w rodzinie * 1.3. Role pełnione przez dziecko w rodzinie * 1.4. Wykorzystywanie faktu, że rodzice nie słyszą * 1.5. Poczucie zrozumienia * 1.6. "Przedwczesna dojrzałość" * 1.7. Uświadomienie sobie odmienności * 2. Rodzina a słyszące otoczenie * 2.1. Postawy otoczenia * 2.2. Rówieśnicy * 2.3. Świat zewnętrzny a rodzina * 3. Kontakty z niesłyszącymi * 4. Rodzina w relacjach z dalszą rodziną * 4.1. Pomoc ze strony dalszej rodziny * 4.2. Spotkania z dalszą rodziną * 5. Poczucie odmienności dzieciństwa * Rozdział 2 * Dorastanie i dorosłość * 1. Aktualna sytuacja życiowa badanych * 2. Problematyka przejścia z dzieciństwa do dorosłości * 2.1. Odejście z domu * 2.2. Wybór partnera życiowego * 3. Dorosłe życie badanych * 3.1. Kontakty z niesłyszącymi * 3.2. Ponowna akceptacja głuchoty * 3.3. Znajomość języka migowego * 3.4. Głuchota w oczach badanych * 3.5. Postrzeganie społeczności głuchych * 3.6. Kontakty z innymi słyszącymi dziećmi niesłyszących rodziców * 3.7. Poczucie odmienności * 4. Ocena wpływu rodziców niesłyszących i innych niesłyszących na życie * Refleksje końcowe * Bibliografia