Polecana publikacja omawia podstawowe założenia metodologiczne procesu diagnostycznego w pracy pedagogicznej oraz próbuje określić zakres kompetencji i obszar badawczy pedagoga. Spór o charakter diagnozy i zakres kompetencyjny między psychologiem a pedagogiem powoduje wycofywanie się pedagogów z działalności diagnostycznej lub ograniczenie ich pracy do diagnostyki edukacyjnej.Celem publikacji jest uświadomienie przyszłym pedagogom znaczenia diagnostyki w przygotowaniu zawodowym oraz kształtowanie wrażliwości i umiejętności związanych z procesem diagnozowania w pracy terapeutyczno-wychowawczej.Adresatami książki są studenci kierunków pedagogicznych, nauczycielskich, którzy w przyszłości podejmą pracę pedagogiczną z dziećmi i młodzieżą, stąd w książce posłużono się określeniami "nauczyciel", "pedagog" - jako osoby dokonujące diagnozy pedagogicznej.Niniejsza publikacja może też być wykorzystywana przez pedagogów i nauczycieli w samokształceniu i doskonaleniu zawodowym połączonym z kształtowaniem refleksji nad własnym profesjonalizmem zawodowym. Analiza literatury pozwala na pełniejszą ocenę dotychczasowych działań i ich odpowiednią weryfikację. Rozwijanie refleksji zawodowej to istotny element samokształcenia, którego celem jest stałe doskonalenie pracy i zwiększanie jej skuteczności. Autorka ma nadzieję, że książka będzie pomocna w podnoszeniu jakości kształcenia przyszłych kadr pedagogicznych.Książka podejmuje kilka ważnych obszarów tematycznych pod kątem teoretyczno-pragmatycznym. Jej celem jest zapoznanie z założeniami teoretycznymi procesu diagnozowania oraz przedstawienie praktycznych rozwiązań diagnozy pedagogicznej. Część pierwsza zawiera teoretyczno-metodologiczne podstawy diagnozy w ujęciu określonych teorii i koncepcji badań w obszarze wybranych subdyscyplin pedagogicznych.Część druga publikacji obejmuje zagadnienia diagnostyki w odniesieniu do wybranych obszarów (środowisk wychowawczych). Analiza możliwości diagnostycznych pedagoga w rozpoznawaniu środowiska rodzinnego, z wykorzystaniem opisanych sposobów poznawania, uwzględnia badania prowadzące do rozpoznania funkcjonowania rodziny i jej wpływu na proces wychowania oraz nauczania. Podkreślenie roli diagnozy pedagogicznej we wczesnym wspomaganiu rozwoju dzieci zagrożonych niepełnosprawnością ma uświadomić pedagogom ich udział w pracach zespołów wczesnego wspomagania i określić działania profesjonalne ukierunkowane na dziecko i jego najbliższe otoczenie (rodzinę). Opis wybranych metod wczesnego diagnozowania dziecka ułatwi planowanie i realizowanie zadań z zakresu wczesnej obserwacji i wczesnego rozpoznawania objawów zaburzeń rozwojowych, przyczyniając się do lepszego przygotowania pedagogów do współpracy z rodzicami. Pokazanie sposobów diagnozy realizowanych przez innych specjalistów ma wartość poznawczą, uświadamia bowiem pedagogom zakres czynności diagnostycznych i przygotowuje do rozumienia oraz właściwego interpretowania treści diagnozy specjalistycznej (medycznej czy psychologicznej).Książka opisuje również możliwości badania klimatu szkoły i klasy oraz rozpoznawania zjawisk zachodzących wewnątrz grup rówieśniczych, czyli czynności przygotowujących do podejmowania działań diagnostycznych zarówno indywidualnych, jak i grupowych (zespołowych), które mogą być wykorzystywane w opracowaniu programu wychowawczego czy profilaktycznego szkoły.Publikacja ta jest wynikiem kilkuletniej pracy i doświadczeń zawodowych, ale też dużego zaangażowania osób naukowo zajmujących się tą problematyką.