Podręcznik zawiera najważniejsze informacje na temat wpływu wysiłku i treningu na ustrój zdrowego człowieka. Zasób wiadomości jest zgodny z programem nauczania na takich kierunkach studiów, jak wychowanie fizyczne, turystyka i rekreacja oraz fizjoterapia. Elementy fizjologii wysiłku fizycznego są wykładane również na kierunku pielęgniarstwo, zdrowie publiczne i dietetyka. W książce omówiono główne zasady i formy treningu oraz metody oceny wydolności fizycznej. Znalazły się w niej także rozdziały poświęcone wysiłkowi: dzieci i młodzieży, osób w starszym wieku, kobiet (z uwzględnieniem okresu ciąży), osób niepełnosprawnych ruchowo i cierpiących na różne choroby, a także wysiłkowi w różnych temperaturach otoczenia i w warunkach wysokogórskich. W publikacji omówiono również problematykę: treningu zdrowotnego, wpływu niedoboru aktywności ruchowej na organizm, dopingu, żywienia sportowców oraz genetyki w sporcie. Podręcznik, przygotowany przez zespół doświadczonych nauczycieli akademickich, jest adresowany do studentów wychowania fizycznego, fizjoterapii, turystyki i rekreacji, a także do lekarzy specjalistów w dziedzinie rehabilitacji medycznej, trenerów sportowych, nauczycieli wychowania fizycznego oraz osób zajmujących się rekreacją.

1. Podstawy fizjologii wysiłku * 1.1. Narząd ruchu * 1.2. Wykorzystanie tlenu przez ustrój ludzki * 1.3. Ocena obciążeń wysiłkiem * 1.4. Źródła energii dla mięśni * 1.5. Wpływ treningu na wykorzystanie węglowodanów i tłuszczów * 1.6. Wpływ wysiłku na układ wewnętrznego wydzielania * 1.7. Wpływ wysiłku na układ krążenia * 1.8. Wpływ treningu na układ krążenia * 1.9. Wpływ wysiłku na układ oddechowy * 1.10. Wpływ wysiłku na krew * 1.11. Wpływ wysiłku na równowagę kwasowo-zasadową * 1.12. Wpływ wysiłku na czynność nerek * 1.13. Wpływ wysiłku na czynność przewodu pokarmowego * 1.14. Wpływ wysiłku na układ odpornościowy * 1.15. Zmęczenie * 2. Podstawy treningu fizycznego * 2.1. Trening wytrzymałościowy * 2.2. Trening szybkości (wydolności beztlenowej) * 2.3. Trening ogólnorozwojowy * 2.4. Trening siły mięśniowej * 3. Wysiłek fizyczny i trening kobiet * 3.1 Wprowadzenie * 3.2. Skład ciała * 3.3. Metabolizm * 3.4. Układ ruchu * 3.5. Siła mięśniowa * 3.6. Trening siłowy * 3.7. Krew i układ krążenia * 3.8. Układ oddechowy * 3.9. Termoregulacja * 3.10. Wydolność tlenowa * 3.11. Cykl miesiączkowy a zdolność do wykonywania wysiłków wytrzymałościowych, szybkościowych i siłowych * 3.12. Trening wytrzymałościowy * 3.13. Zdolność do wykonywania wysiłków beztlenowych * 3.14. Trening a zaburzenia cyklu miesiączkowego * 3.15. Hormony a wysiłek * 3.16. Wysiłek fizyczny i trening kobiet w ciąży * 4. Wysiłek fizyczny i trening sportowy w wieku rozwojowym * 4.1. Rozwój ontogenetyczny (osobniczy) i czynniki rozwoju * 4.2. Granice normy auksologicznej (rozwojowej) * 4.3. Rozwój motoryczny w wieku rozwojowym * 4.4. Odrębności reakcji układu krążenia i układu oddechowego u dzieci na wysiłek fizyczny * 4.5. Sprawność i wydolność fizyczna u dzieci i młodzieży oraz metody ich oceny * 4.6. Wydolność fizyczna i trening sportowy a rozwój dziecka * 4.7. Wiek biologiczny a zwiększony wysiłek fizyczny * 5. Starzenie się a wydolność fizyczna człowieka * 5.1. Starzenie się a skład ciała * 5.2. Starzenie się a masa mięśni szkieletowych * 5.3. Starzenie się a siła i moc mięśni szkieletowych człowieka * 5.4. Starzenie się a maksymalny pobór tlenu * 5.5. Trening fizyczny osób w starszym wieku * 6. Wysiłek fizyczny w różnych temperaturach otoczenia * 6.1. Wprowadzenie * 6.2. Podstawy termoregulacji * 6.4. Wysiłek w niskiej temperaturze otoczenia * 7. Zintegrowana odpowiedź ustroju na niedotlenienie wysokościowe * 7.1. Wprowadzenie * 7.2. Zmiana ciśnienia tlenu wraz ze wzrostem wysokości nad poziom morza * 7.3. Hipoksja i hiperwentylacja wysokościowa - wpływ aklimatyzacji * 7.4. Wymiana tlenu w płucach na szczycie Mount Everestu * 7.5. Przesunięcia krzywej dysocjacji oksyhemoglobiny * 7.6. Konsekwencje kwasowo-zasadowe hipoksji wysokościowej * 7.7. Wydolność fizyczna w warunkach wysokogórskich * 7.8. Trening w warunkach wysokogórskich * 8. Wysiłek i sport osob niepełnosprawnych * 8.1. Wprowadzenie * 8.2. Specyfika zdolności wysiłkowej w procesie usprawniania * 8.3. Testy czynnościowe i ich odrębności w przypadku osób niepełnosprawnych * 8.4. Wybrane zagadnienia sportu osób niepełnosprawnych * 9. Wpływ niedoboru aktywności ruchowej (hipokinezji) na ustrój * 9.1. Roztrenowanie i hipokinezja sportowców * 9.2. Ograniczenie aktywności fizycznej i długotrwałe pozostawanie w pozycji leżącej przez osoby zdrowe * 9.3. Przebywanie w warunkach mikrograwitacji * 9.4. Hipokinezja a proces starzenia się * 9.5. Zapobieganie skutkom hipokinezji * 10. Wysiłek fizyczny w wybranych chorobach * 10.1. Wprowadzenie * 10.2. Aktywność fizyczna a choroba niedokrwienna serca * 10.3. Aktywność fizyczna a otyłość * 10.4. Aktywność fizyczna a cukrzyca * 11. Trening zdrowotny * 11.1. Wprowadzenie * 11.2. Trening zdrowotny - efekty fizjologiczne * 11.3. Trening zdrowotny - zalecenia * 11.4. Kwalifikacja do treningu zdrowotnego * 11.5. Trening zdrowotny - tolerancja wysiłku fizycznego i możliwość powikłań * 12. Wysiłek fizyczny a żywienie * 12.1. Współczesne poglądy na żywienie w sporcie * 12.2. Specyfika żywienia sportowców w okresie treningów, zawodów i odnowy * 12.3. Posiłki podczas treningów i zawodów - pora spożywania, częstotliwość i rodzaj * 13. Doping w sporcie * 13.1. Wprowadzenie * 13.2. Definicja dopingu * 13.3. Reguły antydopingowe * 13.4. Analiza środków dopingujących * 13.5. Lista substancji i metod zabronionych w sporcie * 13.6. Medyczne aspekty stosowania środków dopingujących * 13.7. Steroidy anaboliczne-androgenne * 13.8. Erytropoetyna * 13.9. Insulina * 13.10. Hormon wzrostu * 13.11. Agoniści receptorów beta(2)-adrenergicznych * 13.12. Diuretyki * 13.13. Stymulanty * 13.14. Narkotyki * 13.15. Kanabinoidy * 13.16. Glikokortykosteroidy * 13.17. Beta-blokery (beta-adrenolityki) * 13.18. Nieświadome użycie substancji dopingujących * 14. Podstawy genetyki wysiłku fizycznego * 14. 1. Wprowadzenie * 14.2. Geny warunkujące zdolność organizmu do wysiłku fizycznego * 14.3. Doping genowy