Jest to pierwsza publikacja na rynku wydawniczym przybliżająca problematykę funkcjonowania szkół z oddziałami filialnymi. Po rekonstrukcji założeń związanych z powstawaniem gimnazjów "wirtualnych" autorka przybliża założenia związane z powoływaniem i organizacją gimnazjów w polskim systemie oświaty. Przedstawia obawy, które towarzyszyły zmianie systemu oświaty.Ponadto w prezentowanej publikacji autorka omawia zagadnienie dotyczące funkcjonowania młodzieży w środowisku szkolnym. Godnym podkreślenia jest fakt, że autorka - odwołując się do założeń J. Dewey - buduje teoretyczne założenia dotyczące funkcjonowania szkoły, szkoły której zadaniem jest wspieranie rozwoju ucznia.

Rozdział I. Gimnazjum - nowy typ szkoły * Wprowadzenie * 1. Gimnazjum - cele i założenia * 1.1. Organizacja gimnazjów "wirtualnych" * 1.2. Oczekiwania i obawy przed wprowadzeniem reformy * Konkluzje * Rozdział II. Gimnazjum miejscem rozwoju uczniów * Wprowadzenie * 1. Rozwój ucznia - ujęcie psychologiczno-pedagogiczne * 2. Codzienność szkolna - ujęcie progresywne * 2.1. Aktywność ucznia na lekcji * 2.2. Nauczyciele w szkole wspomagającej rozwój ucznia * 2.3. Uczeń i jego rówieśnicy w codzienności szkolnej * 2.4. Zajęcia pozalekcyjne * 2.5. Samorząd szkolny * 3. Szkoła w dotychczasowych badaniach - wybrane aspekty * Konkluzje * Rozdział III. Metodologiczne podstawy badań * 1. Cele i problemy badawcze * 2. Metoda badawcza * 3. Organizacja i przebieg badań * Rozdział IV. Kontekst prowadzonych badań * Wprowadzenie * 1. Lokalizacja i powstanie badanych szkół * 2. Architektura i wielkość badanych szkół * 3. Organizacja dojazdów uczniów do szkoły * 4. Rada szkoły i rada rodziców * 5. Samorząd szkolny w badanych szkołach * 6. Współpraca z rodzicami * 7. Udział uczniów w kołach zainteresowań * 8. Dojazd uczniów do szkoły * Podsumowanie * Rozdział V. Obraz rówieśników * Wprowadzenie * 1. Rówieśnik - wróg czy przyjaciel * 1.1. Rówieśnik jako wróg * 1.2. Rówieśnik jako przyjaciel * 2. Rówieśnicy na lekcji * 2.1. Zdobywanie wiedzy przez rówieśników * 2.2. Rówieśnicy przeszkadzający * 3. Rówieśnicy na przerwie * 4. Identyfikacja rówieśników ze szkołą * 5. Obszary rzeczywistości szkolnej ważne dla rówieśników * 6. Zabarwienie emocjonalne wypowiedzi na temat rówieśników * 7. Uogólniony obraz rówieśników * Wnioski * Rozdział VI. Obraz nauczyciela * Wprowadzenie * 1. Nauczyciel w czasie lekcji * 1.1. Nauczyciel dydaktyk * 1.2. Nauczyciel-wychowawca * 2. Nauczyciel osoba * 3. Nauczyciel na przerwie * 4. Obszary rzeczywistości szkolnej ważne dla nauczyciela * 5. Emocjonalne zabarwienie wypowiedzi badanych na temat nauczycieli * 6. Nauczyciel - obcy czy swój * 6.1. Nauczyciel jako obcy * 6.2. Nauczyciel jako swój * 7. Rekonstrukcja obrazu nauczycieli * Wnioski * Rozdział VII. Samowiedza badanych * Wprowadzenie * 1. Uczniowie na przerwie * 2. Uczniowie na lekcji * 3. Obszary rzeczywistości szkolnej ważne dla badanych * 4. Wartościowanie przez uczniów pozostania w szkole * 5. Kontakty z rówieśnikami po zajęciach lekcyjnych * 6. Samoocena badanych * 7. Rekonstrukcja samoopisu badanych * Wnioski * Rozdział VIII. Szkoła miejscem (nie)(do)rozwoju * Wprowadzenie * 1. Obraz ucznia * Krótka refleksja zamiast zakończenia