Publikacja jest próbą przedstawienia całościowego obrazu szkoły. Obrazu ilustrującego, jaka szkoła naprawdę jest, a nie: jaka powinna być. Szczególnym założeniem podjętych badań było ukazanie szkoły jako całości, jako żywego organizmu prowadzącego własne życie. Badanie kultury szkoły jest sposobem na odkrycie tej wielokontekstowej całości. [...] kultura jako zespół sądów i przekonań [...] to w ogromnej mierze nieuświadamiany przewodnik po rzeczywistości społecznej każdej grupy (Burszta, 1998, s. 52). Praca jest odpowiedzią na postulowaną przez wielu autorów potrzebę całościowego opisu szkoły we wszystkich przejawach jej codziennego życia (Surzykiewicz, 2000; Berger, Luckmann, 1983; Katz, Kahn, 1979). Jak pisze przytoczony na początku Krzysztof Kruszewski: pisanie o szkole jest ryzykiem. Ryzyko to podjęto z nadzieją, że etnograficzny opis kultury szkoły, według przyjętych założeń teoretycznych i metodologicznych, będzie przyczynkiem do lepszego jej (z)rozumienia.

Rozdział 1 * Szkoła * 1. Teorie szkoły * 1.1. Szkoła w perspektywie socjologicznej * 1.2. Szkoła w perspektywie ideologii edukacyjnych * 1.3. Szkoła w perspektywie organizacyjnej * 2. Krytyka i kryzys szkoły * 3. Polska szkoła w kontekście badań pedagogicznych * Rozdział 2 * Klimat i kultura organizacyjna szkoły * 1. Pojęcia „klimat” i „kultura” * 1.1. Klimat społeczny * 1.2. Kultura * 2. Klimat i kultura szkoły jako kategoria badawcza * 3. Model kultury organizacyjnej Scheina * Rozdział 3 * Metodologia badań * 1. Problematyka badań * 2. Model badawczy * 2.1. Model badań jakościowych * 2.2. Paradygmaty badań jakościowych * 2.3. Tradycje badań jakościowych * 2.4. Metody i strategie zbierania danych * 3. Przebieg i organizacja badań * 3.1. Zbieranie materiału badawczego * 3.2. Analiza materiału badawczego * Rozdział 4 * Związki szkoły z otoczeniem * 1. Obraz szkoły * 1.1. Szkoła mała – misja * 1.2. Szkoła mała – wizerunek * 1.3. Szkoła duża – misja * 1.4. Szkoła duża – wizerunek * 2. Powiązania z innymi instytucjami * 2.1. Powiązania szkoły małej * 2.2. Powiązania szkoły dużej * 3. Granice między szkołą a światem zewnętrznym * 3.1. Szkoła mała a świat zewnętrzny * 3.2. Szkoła duża a świat zewnętrzny * 4. Związki szkoły z otoczeniem – podsumowanie * Rozdział 5 * Ludzka natura * 1. Relacje między nauczycielem a uczniem w procesie kształcenia * 1.1. Relacje w szkole małej * 1.2. Relacje w szkole dużej * 2. Udział uczniów, nauczycieli, rodziców i pracowników administracyjnych w życiu szkoły * 2.1. Uczestnictwo w życiu szkoły małej * 2.2. Uczestnictwo w życiu szkoły dużej * 3. Model ucznia preferowany w badanych szkołach * 3.1. Model ucznia w szkole małej * 3.2. Model ucznia w szkole dużej * 4. Założenia dotyczące natury ludzkiej w badanych szkołach – podsumowanie * Rozdział 6 * Prawda i czas * 1. Założenia dotyczące prawdy w badanych szkołach * 1.1. Prawda w szkole małej * 1.2. Prawda w szkole dużej * 2. Założenia dotyczące czasu w badanych szkołach * 2.1. Czas w szkole małej * 2.2. Czas w szkole dużej * 3. Założenia dotyczące prawdy i czasu w badanych szkołach – podsumowanie * Rozdział 7 * Związki między ludźmi * 1. Dystrybucja statusu w badanych szkołach * 1.1. Status w szkole małej * 1.2. Status w szkole dużej * 2. Dystrybucja władzy w badanych szkołach * 2.1. Władza w szkole małej * 2.2. Władza w szkole dużej * 3. Życie społeczne w badanych szkołach * 3.1. Społeczności szkoły małej * 3.2. Społeczności szkoły dużej * 4. Założenia dotyczące związków między ludźmi w badanych szkołach – podsumowanie * Zakończenie * Bibliografia