5 września 1981 r. w Areszcie Śledczym w Bydgoszczy doszło do największej ucieczki więźniów w historii PRL. Książka opisuje nie tylko jej kulisy i przebieg, ale także genezę fali protestów, która przetoczyła się przez zakłady karne w 1981 r. Przybliża funkcjonowanie zarówno wymiaru sprawiedliwości, jak i systemu penitencjarnego w latach siedemdziesiątych i na początku lat osiemdziesiątych. W efekcie ich nieprawidłowego działania w polskich więzieniach i aresztach panowały fatalne warunki bytowe, nie było też skutecznego mechanizmu wykrywania i eliminowania patologii życia więziennego. Dopiero "Solidarność" uświadomiła społeczeństwu, że więźniowie są także ofiarami panującego systemu i słusznie upominają się o swoje prawa.

1. Bunt w Areszcie Śledczym w Bydgoszczy * Zagadnienia i definicje * Protest oraz bunt – próba definicji i opisu zjawiska * Organizacja i funkcjonowanie więziennictwa w PRL * Lokalizacja Aresztu Śledczego w Bydgoszczy * Ucieczka Jacka Cieślewicza * Bunt * Ucieczka * Negocjacje * Zakończenie buntu * Bilans i konsekwencje buntu * 2. Wewnętrzne przyczyny buntu * Patologie życia codziennego w zakładach penitencjarnych * Fala protestów więziennych * Negatywne zjawiska w funkcjonowaniu Służby Więziennej * Warunki życia więźniów * Problemy związane z „drugim życiem” więzienia i grypserą * Praca operacyjna i rozpoznawcza * 3. Zewnętrzne przyczyny buntu * Więzienie jako przedsiębiorstwo – finansowanie zakładów i zatrudnienie skazanych * System nadzoru nad wykonywaniem kary * Błędy w administrowaniu oraz zarządzaniu CZZK i OZZK * Kryzys roku 1981 – gaszenie pożaru * Polityka karna PRL * Postulat reformy wymiaru sprawiedliwości * W obronie więźniów * Zakończenie * Aneks * Nr 1. 1981 sierpień 4, Warszawa – Notatka służbowa szefa CZZKgen. Stanisława Jabłonowskiego dla ministra sprawiedliwości Sylwestra Zawadzkiego w sprawie sytuacji w jednostkach więziennych * Nr 2. 1981 wrzesień 8, Bydgoszcz – Postulaty Komitetu Protestacyjnego w Areszcie Śledczym w Bydgoszczy. Załącznik do sprawozdania komisji powołanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości na okoliczność ucieczki i buntu osadzonych w dniu 5 września 1981 r. * Nr 3. 1982 luty 9, Warszawa – Informacja dotycząca ingerencji NSZZ „Solidarność” w wewnętrzne sprawy zakładów karnych, opracowana na podstawie materiałów CZZK * Summary * Wykaz skrótów * Bibliografia * Indeks osób