Proponowana przez nas książka jest bez wątpienia jedną z najważniejszych pozycji z zakresu pedeutologii. Zawód nauczyciela traktowany jest niejednokrotnie bardzo ogólnikowo, bez głębszej analizy osobowości wychowawcy. Autor niniejszej książki skupia się na nauczycielu, jako na osobie mającej ogromny wpływ na wychowanka, jego osobowość, zainteresowania, tok myślenia czy szeroko pojęte kontakty interpersonalne. Ważnym celem tej książki było także zwrócenie uwagi samych nauczycieli na ich pracę, umiejętności i możliwości. Autor skutecznie starał się udzielić odpowiedzi na pytanie, co tak naprawdę oznacza bycie osobowością wychowawczo - efektywną. Bo przecież nauczyciel, wychowawca, to nie tylko człowiek, który umie i kształtuje osobowość innych ludzi, ale to przede wszystkim człowiek, który ma świadomość tego faktu, dzięki czemu chce kształtować i rozwijać osobowość wychowanka. Książka składa się z pięciu części, przy czym każda z nich stanowi odrębną całość.Recenzja prof. dr hab. K. Pospiszyl: Praca prof. Zdzisława Kosyrza o osobowości nauczyciela stanowi bez wątpienia dzieło życia tego wybitnego Autora licznych prac z różnych dziedzin szeroko pojętych nauk humanistycznych. Największym jednak atutem książki prof. Zdzisława Kosyrza o osobowości wychowawcy jest, iż jest to najobszerniejsza w naszej literaturze praca z zakresu pedeutologii, zawierająca analizę całokształtu dorobku polskiej myśli pedagogicznej, a także omówienie wielu poglądów autorów zagranicznych.

Część I. Osobowość, tożsamość i kwalifikacje pedagogiczne wychowawcy * Rozdział I. Struktura i treść osobowości wychowawcy * 1.Poglądy pedeutologów na osobowość wychowawcy * 2.Profil nauczyciela-wychowawcy * 3.Struktura osobowości wychowawcy * Rozdział II. Tożsamość wychowawcy * 1.Pojęcie tożsamości * 2.Społeczny aspekt tożsamości * 3.Tożsamość a refleksja nad sobą * 4.Aktualność problematyki tożsamości * Rozdział III. Wielość Ja a osobowość wychowawcy * 1.Osobowość a wielość Ja * 2.Rozwój Jaw ontogenezie * 3.Funkcja wychowawcza Ja * Rozdział IV. Kwalifikacje pedagogiczne wychowawcy * 1.Wstęp * 2.Istota i treść kwalifikacji zawodowych i pedagogicznych * 3.Kwalifikacje pedagogiczne a doświadczenie i rutyna wychowawcy * 4.Postawy wychowawcze * 5.Wykładowca i jego oddziaływanie wychowawcze * Rozdział V. Granice ludzkiego działania i myślenia * 1.Potoczne rozumienie terminu granica * 2.Filozoficzne spojrzenie na sytuacje graniczne * 3.Nauka i jej granice poznawcze * 4.Granice odpowiedzialności * 5.Fenomen granicy * Rozdział VI. Stosunki interpersonalne między wychowawcą a wychowankiem * 1.Sens poszukiwań wiedzy o zachowaniach interpersonalnych * 2.Osobowość a stosunki interpersonalne * 3.Dialog interpersonalny w procesie nauczania i wychowania * 4.Umiejętności interpersonalne * 5.Możliwości poznawcze efektów wychowania interpersonalnego * Część II. Okresy rozwoju i samorozwoju osobowego wychowawcy * Rozdział VII. Kształtowanie osobowości kluczowym problemem współczesnej kultury * 1.Kultura rzeczywistym światem człowieka * 2.Edukacja kulturalna a egzystencja człowieka jako osobowości * 3.Rola kultury w kształtowaniu osobowości * 4.Kształcenie międzykulturowe współczesnej młodzieży * Rozdział VIII. Okresy rozwoju osobowego wychowawcy * 1.Ogólne podstawy rozwoju osobowego wychowawcy * 2.Okresy uczenia się zawodu nauczyciela-wychowawcy * 3.Zarys doskonalenia kwalifikacji pedagogicznych wychowawców * Rozdział IX. Rozwój osobowości w świetle mediów dydaktycznych * 1.Rozwój osobowości * 2.Media jako czynnik osobotwórczy * Rozdział X. Rola zmysłów w działalności wychowawcy * Rozdział XI. Inteligencja i wychowanie * 1.Oblicza inteligencji * 2.Wielość inteligencji * 3.Emocjonalne aspekty inteligencji * 4.Szkoła i inteligencja * Część III. Działanie wychowawcy w warunkach przemocy, manipulacji i nietolerancji * Rozdział XII. Trudności w pracy wychowawczej * 1.Rodzaje trudności wychowawczych i ich charakterystyka * 2.Działania wychowawcze w sytuacjach trudnych * 3.Sposoby przezwyciężania trudności wychowawczych * Rozdział XIII. Wychowawca wobec przemocy * 1.Złożoność relacji: przemoc-wy chowanie * 2.Przemoc a postawa kratyczna * 3.Przemoc w szkole * 4.Wychowanie racjonalną nadzieją * Rozdział XIV. Przejawy manipulacji w procesie wychowania dzieci i młodzieży * 1.Wprowadzenie * 2.Pojęcie i zakres manipulacji * 3.Techniki działań manipulacyjnych * 4.Manipulacja w rodzinie * 5.Manipulacja w szkole * 6.Siła wpływu manipulacji masowych środków przekazu * Rozdział XV. Wychowawca a tolerancja * 1.Istota tolerancji * 2.Złożoność relacji: tolerancja-nietolerancja * 3.Przejawy tolerancji w praktyce pedagogicznej * 4.Zasady wdrażania tolerancji * 5.Konkluzje dotyczące przemocy, manipulacji i tolerancji * Część IV. Skuteczność oddziaływań wychowawczych oraz sposoby kształtowania osobowości wychowawcy * Rozdział XVI. Poznawanie skuteczności oddziaływań wychowawczych * 1.Uwagi wstępne * 2.Istota poznawania i oceny skuteczności oddziaływań wychowawczych * 3.Niektóre metody kształtowania, poznawania i oceniania wyników wychowania * Rozdział XVII. Zasady i metody kształtowania osobowości wychowawcy * 1.Zasady kształtowania osobowości wychowawcy * 2.Metody kształtowania osobowości wychowawcy * 3.Metody ogólne * 4.Metody sytuacyjne * Część V. Sens poszukiwania osobowości wychowawczo-efektywnej * Rozdział XVIII. Poszukiwanie siły człowieczej osobowości * 1.Geneza i ewolucja wyjątkowości człowieka * 2.Siła oddziaływań nauczyciela-wychowawcy wielu dróg * 3.Wielość wychowawczych i nauczycielskich dróg * 4.Podstawowe rodzaje siły nauczyciela-wychowawcy. Pozytywne i negatywne ich przejawy * Rozdział XIX. Pedagogiczne implikacje dalszego rozwoju i doskonalenia zawodowego wychowawców * 1.Pedeutologia i jej zadania w systemie doskonalenia osobowości wychowawcy * 2.Twórczy rozwój osobowości wychowawcy * 3.Uwagi końcowe i perspektywy dalszych badań *