ROZDZIAŁ I. W POSZUKIWANIU ISTOTY AUTORYTETU * 1. Etymologia terminu: autorytet * Asocjacje słownikowe * 2. Definiowanie autorytetu * Definicje potoczne * 3. Nachylenia dyscyplinarne w definiowaniu autorytetu * Definicje pedagogiczne * Definicje psychologiczne * Definicje socjologiczne * 4. Optyki metodologiczne w definiowaniu autorytetu * Definicje podmiotowe * Definicje atrybutywne * Definicje relacyjne * 5. Dylematy badań nad autorytetem * Autorytet: podmiot czy atrybut? * Model uniwersalny a kontekstowy autorytetu * Autorytet: podmiot czy rola? * Znaczenie ujęcia relacyjnego autorytetu * Ujęcie czynnościowe i statyczne * Wymiar procesualny * 6. Definicja regulująca autorytetu * 7. Źródła i typy autorytetu * Autorytet epistemiczny i deontyczny * Autorytet ujarzmiający i wyzwalający * Autorytet wewnętrzny i zewnętrzny * Typy autorytetu ze względu na charakter uznania jego nadrzędności * Autorytet ze względu na typ więzi * Autorytet ze względu na poziom akceptacji * 8. Dziedziny autorytetu społecznego * Autorytet moralny (aksjologiczny) * Autorytet merytoryczny (ekspercki) * Autorytet formalny (strukturalny lub normatywny) * 9. Funkcje autorytetu * Wymiary funkcji autorytetu * Funkcje autorytetu w wymiarze ogólnospołecznym * Funkcje autorytetu w wymiarze grupowym * Funkcje autorytetu w wymiarze jednostkowym * ROZDZIAŁ II. POSZUKIWANIA WYRÓŻNIKÓW POLITYCZNOŚCI AUTORYTETU * 1. Autorytet społeczny a autorytet polityczny * Atrybuty autorytetu społecznego - model uniwersalny * Kryzys uniwersalnego modelu autorytetu społecznego? * Konsekwencje przyjęcia uniwersalnego modelu autorytetu politycznego * 2. Dylematy "polityczności" autorytetu * Autorytet polityczny "jako zawód" i legitymacja formalna * Autorytet polityczny o mandacie nieformalnym * Pierwotna i wtórna "polityczność" autorytetu * Autorytet "niepolityczny" * Autorytet "apolityczny" * Autorytet "metapolityczny" * "Skala polityczności" autorytetu * 3. Autorytet a inne formy politycznego sprawstwa * Autorytet jako wpływ * Autorytet jako przywództwo * Autorytet a przywództwo: komparatystyka * 4. W poszukiwaniu kryteriów polityczności autorytetu * Kryteria kwalifikacji do "polityczności" autorytetu * Ujęcie instytucjonalne * Ujęcie normatywne * Ujęcie teleologiczne * Ujęcie behawioralne * Uwikłanie ideologiczne * Ujęcie funkcjonalne * Publiczny charakter podmiotu autorytetu * 5. Autorytet polityczny w dobie mediatyzacji * 6. Autorytet polityczny jako podmiot i narzędzie socjotechniki politycznej * Autorytet jako forma wpływu społeczno-politycznego * Autorytet polityczny na tle narzędzi sprawczych socjotechniki * Socjotechniczny status autorytetu politycznego * ROZDZIAŁ III. ZWIĄZEK AUTORYTETU POLITYCZNEGO Z PANOWANIEM I WŁADZĄ * 1. Autorytet a panowanie * Weberowska koncepcja i typy panowania * Weberowska ccharakterystyka typów panowania * Panowanie charyzmatyczne i autorytet religijny * Charyzma a autorytet: komparatystyka * Autorytet charyzmatyczny * Kult jednostki jako forma autorytetu * Kult jednostki a autorytet polityczny * 2. Autorytet a władza (meandry autorytetu deontycznego) * Władza jako zjawisko polityczne * Relacje na linii władza-autorytet * Tożsamość władzy i autorytetu * Władza jako nieuwarunkowana przemoc * Władza: między przemocą a autorytetem * Autorytet a władza: model Sztompki * Elementy imperatywne w autorytecie * Autorytet jako atrybut władzy * Zróżnicowanie zakresu władzy i autorytetu * Antypodyczność władzy i autorytetu * ROZDZIAŁ IV. FILOZOFICZNE I IDEOLOGICZNE WIZJE AUTORYTETU POLITYCZNEGO * 1. Wizje autorytetu w myśli politycznej * Źródła autorytetu politycznego czasów antycznych * Autorytet mitu * Narodziny filozofii * Zwrot sofistyczny * Idealizm platoński * Arystoteles - relatywizm form autorytetu * Szkoły helleńskie * Wizje autorytetu w okresie średniowiecza * Autorytet polityczny w koncepcji teocentryzmu chrześcijańskiego * Autorytet polityczny między uniwersalizmem papieskim i cesarskim * Zmierzch ambicji uniwersalistycznych * Renesansowe wizje autorytetu politycznego * Humanizm renesansowy * Machiavelli: autorytet jako socjotechniczna sprawność * Idea suwerenności Bodina * Utopia renesansowa * Wizje autorytetu między renesansem a oświeceniem * Thomas Hobbes: autorytet "Lewiatana" * Stan natury i umowa społeczna Johna Locka * Oświecenie: autorytet w dobie emancypacji rozumu * Wiek XIX - autorytet na drodze do delegitymizacji * Alchemia romantyzmu: autorytet mitu i ducha * Kościół katolicki w obliczu upadku autorytetu * Konserwatyzm "porewolucyjny" * Socjalizm: autorytet "konieczności dziejowej" * Anarchizm XIX wieku - świat bez autorytetu * Autorytet, jako kult bohatera * Autorytet polityczny w paradygmacie naukowym * XX wiek: w poszukiwaniu utraconego autorytetu politycznego * 2. Autorytet polityczny w "klasycznych" systemach ideologicznych * Myśl chrześcijańska * Myśl konserwatywna * Nacjonalizm * Socjalizm * Liberalizm * Anarchizm * Postmodernizm * 3. Autorytet polityczny w okresie "końca ideologii" * ROZDZIAŁ V. SPOŁECZNO-KULTUROWE UWARUNKOWANIA AUTORYTETU POLITYCZNEGO * 1. Autorytet-społeczeństwo-kultura: triada analityczna * 2. Społeczeństwo, jako środowisko działań autorytetu * Jednostka - autorytet - społeczeństwo * Społeczeństwo a autorytet * Społeczeństwo a jednostka w wymiarze autorytetu * 3. Kultura jako środowisko autorytetu * Etymologia pojęcia: kultura * Kategorie kultury społecznej * Elementy kultury (rysy kulturowe) * Kulturowa determinacja autorytetu * Autorytet jako nośnik wartości i norm społecznych * Kultura masowa jako środowisko autorytetu * Wpływ kultury masowej na sferę autorytetów * 4. Kultura polityczna jako determinanta autorytetu * Szeroki nurt definicyjny * Wąski nurt w definiowaniu * Obraz kultury politycznej społeczeństwa polskiego doby III RP * 5. Wpływ socjalizacji politycznej na dobór i odbiór autorytetów * Zjawisko socjalizacji * Socjalizacja polityczna * Socjalizacja polityczna a kreacja autorytetów * Polski model socjalizacji politycznej a autorytet * ROZDZIAŁ VI. AUTORYTET POLITYCZNY A KULTURA ZAUFANIA * 1. Zaufanie jako zjawisko społeczno-polityczne * Kultura zaufania czy kultura nieufności? * Zaufanie, jako czynnik kreacji autorytetu politycznego * 2. Zaufanie społeczne Polaków w świetle badań empirycznych * Zaufanie wertykalne i horyzontalne w świetle danych empirycznych * Zaufanie horyzontalne * Zaufanie wertykalne * Zaufanie jako orientacja wobec elementów systemu politycznego * Zaufanie wobec systemu * Zaufanie wobec instytucji * Zaufanie wobec osób politycznych i roli jednostki w systemie * Zaufanie wobec polityków * 3. Kapitał społeczny a autorytet polityczny * Kapitał społeczny jako przedmiot współczesnych badań * Kapitał społeczny w Polsce na podstawie badań empirycznych * Wskaźniki kapitału społecznego w społeczeństwie polskim * Kapitał społeczny jako determinanta autorytetu politycznego * ROZDZIAŁ VII. DETERMINANTY I ZMIENNOŚĆ FORM AUTORYTETU POLITYCZNEGO * 1. Czynniki generujące zmienność autorytetów politycznych * Model gospodarki * Struktura społeczna * Zakres regulacji sakralnej * Dominująca ideologia * Elitaryzm vs. egalitaryzm * Typ systemu społeczno-politycznego * 2. Wymiary zmienności form autorytetu politycznego * Ewolucja legitymacji autorytetu politycznego * Poziom dogmatyzmu percepcji i odbioru autorytetu * Konfiguracja kulturowa * Zakres innowacyjności * Zakres pełnionych funkcji * 3. Sprzężenie zwrotne autorytetu politycznego i systemu społeczno-politycznego * Społeczeństwo pierwotne * System władzy tradycyjnej * Państwo autorytarne * Państwo totalitarne * Autorytet polityczny a współczesna demokracja * Demokracja jako determinanta autorytetu politycznego * ROZDZIAŁ VIII. CZY KRYZYS AUTORYTETU POLITYCZNEGO? * 1. Kryzys autorytetów politycznych: konceptualizacja * Kryzys autorytetu politycznego: dwie tezy * Czynniki determinujące kryzys autorytetu politycznego * Symptomy i oznaki kryzysu autorytetu politycznego * Kryzys autorytetu politycznego: deklaracja, przekonanie * czy regulacja? * 2. Kryzys autorytetu politycznego w Polsce: weryfikacja empiryczna * Autorytety Polaków w czasie transformacji systemowej * Potrzeba autorytetu (1994) * Potrzeba i uznanie autorytetu a płeć * Potrzeba i uznanie autorytetu a wiek * Uznanie autorytetu a miejsce zamieszkania * Uznanie autorytetu a status materialny * Potrzeba autorytetu (2009) * Zakres zdolności regulacyjnych autorytetów * Nośniki roli autorytetu dla Polaków w okresie transformacji * Autorytet polityczny, jako kategoria personalna * Deprecjacja nośników autorytetu politycznego * Autorytety publiczne * Autorytety polskiej młodzieży * Autorytet polityczny, jako kategoria instytucjonalna * 3. Czy kryzys autorytetu politycznego w Polsce: diagnozy i interpretacje * Wymiary kryzysu autorytetu * Autorytet polityczny, jako miara społecznego zaufania? * Autorytet polityczny, jako miara kompetencji? * Autorytet polityczny, jako przewodnik moralny? * Autorytet polityczny, jako zdolność regulacji? * Determinanty "erozji" roli i instytucji autorytetu politycznego w Polsce * Czynniki o charakterze uniwersalnym * Czynniki specyficzne dla Polski * Czynniki specyficzne dla polskiej transformacji * Czynniki "erozji" nośników autorytetu politycznego w Polsce * Czynniki delegitymizacji a wyzwania dla autorytetu politycznego