Państwa zachodnie zaczynają wykazywać nadzwyczajną, nieraz graniczącą z nadwrażliwością, troskę o sprawy bezpieczeństwa. Mamy do czynienia z przyspieszoną ewolucją i rozbudową instytucji, a także instrumentów zapewniania bezpieczeństwa międzynarodowego. Państwa szybko zmieniają swe doktryny, stale tworząc nowe rodzaje sił zbrojnych i służb specjalnych, których zadaniem jest reagowanie na zmieniające się i coraz bardziej złożone zagrożenia ich bezpieczeństwa. Po zimnej wojnie ze szczególną siłą zaznacza się w tej sferze - nie zawsze pozytywna - rola biznesu, mediów i think tanków. Pojawia się też nowe, niepokojące zjawisko prywatyzacji bezpieczeństwa. To wszystko znajduje odzwierciedlenie w bogatej literaturze, niezliczonych monografiach, raportach, policy papers, często wartościowych, niekiedy jednak bałamutnych. W prezentowanej publikacji studenci politologii i stosunków międzynarodowych oraz eksperci i komentatorzy otrzymują po raz pierwszy w naszym kraju, syntetyczny podręcznik akademicki do studiowania bezpieczeństwa międzynarodowego, spełniający rygory gatunku. Książka została przygotowana przez pracowników Zakładu Studiów Strategicznych Instytutu Stosunków Międzynarodowych WDiNP Uniwersytetu Warszawskiego. Zespół składa się z autorów mających za sobą bogatą praktykę w siłach zbrojnych, organach administracji państwowej odpowiedzialnych za bezpieczeństwo oraz świetnych, a przy tym młodych badaczy akademickich.

Rozdział. 1 Ewolucja problemu bezpieczeństwa - rys historyczny * 1. Pierwsze traktaty o pokoju i równowadze sił * 2. Liga Narodów - niedoceniony wynalazek systemu bezpieczeństwa zbiorowego * 3. Po drugiej wojnie - zimna wojna * Część I. Współczesne zagrożenia bezpieczeństwa * Rozdział. 2 Tradycyjne zagrożenia dla bezpieczeństwa międzynarodowego * 1. Strukturalne przyczyny zagrożeń bezpieczeństwa międzynarodowego * 2. Państwo jako źródło zagrożeń bezpieczeństwa * 3. Niezakończone procesy państwowotwórcze * 4. Ideologie i bezpieczeństwo * Rozdział. 3 Procesy międzynarodowe. Tendencje, megatrendy * 1. Współczesne megatrendy rozwojowe * 2. Wpływ megatrendów na bezpieczeństwo * Rozdział. 4. Zagrożenia asymetryczne nowy problem bezpieczeństwa międzynarodowego * 1. Zagrożenia asymetryczne - istota pojęcia * 2. Ogólna charakterystyka zagrożeń asymetrycznych * 3. Główne kategorie zagrożeń asymetrycznych * Rozdział. 5. Współczesne konflikty zbrojne * 1. Zjawisko konfliktów zbrojnych we współczesnym - środowisku bezpieczeństwa * 2. Przyczyny współczesnych konfliktów zbrojnych * 3. Tendencje we współczesnych konfliktach zbrojnych * 4. Geografia i statystyka współczesnych największych konfliktów zbrojnych * Część II. Prawno instytucjonalne ramy i aktywności * na rzecz bezpieczeństwa międzynarodowego * Rozdział. 6. Ramy prawne użycia siły * 1. Prawo do użycia siły * 2. Prawo do samoobrony * 3. Legalność interwencji * 4. Praktyczna działalność ONZ na rzecz pokoju i bezpieczeństwa * Rozdział. 7. Porozumienia w sprawie kontroli zbrojeń i rozbrojenia * 1. Problemy terminologiczne * 2. Porozumienia dotyczące zbrojeń jądrowych * 3. Zakaz broni biologicznej i chemicznej * 4. Regulacje dotyczące broni konwencjonalnej * 5. Środki budowy zaufania i bezpieczeństwa * Rozdział. 8. Sojusze polityczno-wojskowe - NATO * 1. Sojusze polityczno-wojskowe - kwestie terminologiczne i teoretyczne * 2. Sojusz Północnoatlantycki - geneza, podstawa działania i struktura organizacyjna * 3. Funkcjonowanie Sojuszu w okresie pozimnowojennym * Rozdział. 9. Unia Europejska jako wspólnota bezpieczeństwa * 1. Historia WPZiB * 2. Struktura organizacyjna * Rozdział. 10. Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie * 1. Historia procesu helsińskiego * 2. Organy i instytucje OBWE * 3. Wymiary zaangażowania OBWE * Rozdział. 11. Międzynarodowe instytucje bezpieczeństwa Ameryki, Afryki, Azji i regionu WNP * 1. Międzynarodowe instytucje bezpieczeństwa zachodniej hemisfery * 2. Afrykańskie międzynarodowe instytucje bezpieczeństwa * 3. Regionalny kompleks bezpieczeństwa Azji i Pacyfiku * 4. Kompleks bezpieczeństwa Wspólnoty Niepodległych Państw * Rozdział. 12. Międzynarodowe prawo humanitarne * 1. Obowiązek przestrzegania MPH * 2. Zasady MPH * 3. Odpowiedzialność karna * Część III. Praktyczne problemy * Rozdział. 13. Międzynarodowa walka z terroryzmem * 1. Międzynarodowa współpraca w walce z terroryzmem do 2001 r. * 2. Uniwersalne ramy instytucjonalno prawne walki z terroryzmem po 11 września 2001 r. Rola ONZ * 3. Wojskowy wymiar przeciwdziałania terroryzmowi. Antyterrorystyczna koalicja chętnych i globalna wojna z terroryzmem * 4. Techniczno-operacyjny wymiar walki z terroryzmem * 5. Wnioski * Rozdział. 14. Zwalczanie proliferacji BMR jako współczesny problem bezpieczeństwa międzynarodowego * 1. Główne czynniki decydujące o obecnej randze strategicznej walki z proliferacją BMR * 2. Tradycyjne podejście do problemu nieproliferacji * 3. Nowe środki walki z proliferacją BMR * Rozdział. 15. Opanowywanie kryzysów i rozwiązywanie konfliktów przykłady * 1. Konflikty w byłej Jugosławii * 2. Timor Wschodni - droga do niepodległości * 3. Konflikt i operacje pokojowe NZ w DRK * 4. Konflikt w Darfurze * 5. Konflikt w Libii * Rozdział. 16. Nowe problemy bezpieczeństwa międzynarodowego: bezpieczeństwo energetyczne i ekologiczne * 1. Uwarunkowania poszerzenia zakresu security studies o problemy energetyczne i ekologiczne * 2. Bezpieczeństwo energetyczne * 3. Bezpieczeństwo ekologiczne * Rozdział 17. Prywatyzacja przemocy - fenomen prywatnych przedsiębiorstw wojskowych i jego implikacje dla bezpieczeństwa międzynarodowego * 1. Podstawowe definicje i rozróżnienia * 2. Geneza i uwarunkowania rozwoju rynku prywatnych usług wojskowych * 3. Skala i specyfika rynku prywatnych usług wojskowych * 4. Konsekwencje w sferze bezpieczeństwa * Rozdział 18. Przemysł zbrojeniowy i handel bron * 1. Przemysł zbrojeniowy - jego funkcje i specyfika * 2. Przemysł zbrojeniowy pod ciśnieniem podwójnej logiki funkcjonowania * 3. Kompleks militarno-przemysłowy * 4. Budżety wojskowe a handel broni * 5. Handel bronią współpraca i kontrola * Część IV. Narodowe polityki i strategie bezpieczeństwa * 1. Uwarunkowania polityki i strategii bezpieczeństwa państwa * 2. Strategie, koncepcje strategiczne bezpieczeństwa * 3. Stany Zjednoczone * 4. Federacja Rosyjska * 5. Niemcy * 6. Francja * 7. Chiny * 8. Szwajcaria * 9. Izrael * 10. Polska * Część V. Bezpieczeństwo w teoriach stosunków międzynarodowych * 1. Realizm * 2. Neoliberalizm * 3. Konstruktywizm * 4. Podejścia krytyczne