Książka poświęcona jest kontekstom teoretycznym, tendencjom i problemom edukacji małego dziecka- poświęcone są opracowania zamieszczone w tym tomie. W poszczególnych tekstach znajdują się poglądy, propozycje oraz wyniki badań i studiów dotyczące różnych obszarów funkcjonowania dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym we współczesnej rzeczywistości społeczno-kulturowej.Prezentowany tom składa się z czterech części. W pierwszej - noszącej tytuł Konteksty teoretyczne - Czytelnicy mogą znaleźć autorskie propozycje dotyczące edukacji małego dziecka. Zwraca się w nich uwagę m.in. na relacje między zaleceniami płynącymi z teorii (czy - szerzej - wiedzy) pedagogicznej, poczynaniami w zakresie polityki oświatowej i praktyką edukacyjną w zakresie kształcenia i wychowania małych dzieci w naszym kraju. Właśnie te relacje w znacznej mierze wyznaczają współcześnie zadowolenie i/lub niezadowolenie z edukacji oraz oddziałują na społeczne oczekiwania wobec poczynań władz oświatowych, nauczycieli, grup społecznych decydujących o kondycji edukacji dzieci. Mają temu służyć również działania Ministerstwa Edukacji Narodowej, które powołało zespół ekspertów do opracowywania nowych podstaw programowych wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej. Autorzy podejmują także istotne kwestie wielopłaszczyznowości integracji oraz swoistego fenomenu pedagogiki współbycia w edukacji małego dziecka.Kolejna część - Dziecko wobec zmieniającego się świata kultury - zawiera zarówno teoretyczną, jak i praktyczną egzemplifikację zagadnień związanych z edukacją kulturalną i artystyczną dziecka. Nakreślone perspektywy i możliwości uwzględniają problemy dotyczące z jednej strony - słabości, błędów i ich przyczyn w obszarze praktyki polskiej edukacji kulturalnej dziecka, a z drugiej - wskazują na pozytywne doświadczenia i prognozy. Uzupełnienie tych kwestii stanowią rozważania na temat estetyzacji doświadczeń etycznych i obyczajowych dzieci.Trzecia część - Wartości w wychowaniu i kształceniu małego dziecka - obejmuje opracowania traktujące o przygotowaniu dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym do nazywania, urzeczywistniania i realizacji różnych wartości, w tym pojmowania wartości miłości, rodziny, wiary w Boga i śmierci. Czytelnicy znajdą również odpowiedź na pytanie, czy autorzy wybranych podręczników do kształcenia zintegrowanego wskazują w nich na istnienie wartości? oraz Czy formułowane polecenia i zadania mobilizują ucznia do zwrócenia uwagi na świat wartości, możliwość ich wybierania, a także oceny i ich hierarchizowania? Wychowywanie do wartości staje się ważnym celem i zadaniem współczesnej pedagogiki i będzie zapewne długo pozostawać w zasięgu zainteresowania rodziny, przedszkola i szkoły, ze względu na jego aksjologiczny i praktyczny (edukacyjny) charakter.Tom zamyka część - Nauczyciel a edukacja małego dziecka - w której Czytelnicy mogą znaleźć autorskie odczytania uwarunkowań przygotowania i gotowości zawodowej nauczyciela. Praca z dzieckiem - jako forma specyficznej aktywności - jest czynnikiem kształtującym zarówno ucznia, jak i jego samego. Jej istotą stają się współcześnie "nowe kompetencje" i "nowy profesjonalizm", wyrażające się w refleksyjnym podejściu i badaniu przez nauczycieli własnej praktyki. Autorzy poszczególnych tekstów zwracają również uwagę na brak nowatorskich rozwiązań i twórczej inicjatywy nauczycieli oraz umiejętności rzetelnego diagnozowania uczniów. Dostrzeżone zaniedbania i negatywne doświadczenia wyznaczają tym samym ważne oczekiwania i zadania w pracy nauczyciela.

KONTEKSTY TEORETYCZNE * * * TADEUSZ LEWOWICKI * Edukacja małych dzieci – pomieszanie teorii pedagogicznej, polityki oświatowej i praktyki edukacyjnej * * * EDYTA GRUSZCZYK-KOLCZYŁSKA * Wychowanie przedszkolne i edukacja wczesnoszkolna: wprowadzone zmiany oraz ich konsekwencje. Raport eksperta Ministra Edukacji * * * JADWIGA OLEKSY * Historyczne uwarunkowania aktualnych przemian w kształceniu zintegrowanym * * * BRONISŁAWA DYMARA * Współbycie interpersonalne dzieci i dorosłych jako fenomen i zadania edukacji. * Bliżej pedagogiki współbycia * * * * DZIECKO WOBEC ZMIENIAJĄCEGO SIĘ ŚWIATA KULTURY * * * KATARZYNA OLBRYCHT * Edukacja kulturalna dziecka – zapomniany obszar edukacji? * * * URSZULA SZUŚCIK * Wielowymiarowość podejścia do twórczości plastycznej dziecka * * * MAŁGORZATAMUSZYŁSKA * O estetyzację doświadczeń etycznych i obyczajowych – perspektywy i możliwości * * * ALINA GÓRNIOK-NAGLIK * Metafory w edukacji estetycznej * * * * WARTOŚCI W WYCHOWANIU I KSZTAŁCENIU MAŁEGO DZIECKA * * * EWA OGRODZKA-MAZUR * Miłość w językowym obrazie świata wartości preferowanych przez dzieci żyjące w środowiskach zróżnicowanych kulturowo * * * WIESŁAWA A. SACHER * Źródła wartości wychowawczych w procesie kształcenia muzycznego dzieci * * * URSZULA KLAJMON-LECH * Wartości przekazywane w podręcznikach do edukacji zintegrowanej * * * ANNA JAKUBOWICZ-BRYX * Rodzina jako wartość przedstawiana w podręcznikach edukacji wczesnoszkolnej * * * NATALIAMARIA RUMAN * Wartości w edukacji i katechizacji małego dziecka. * Rozważania filozoficzno-teologiczne * * * SONIA CZUDEK-ŚLĘCZKA * Wychowawcze dylematy przygotowania dzieci do pojmowania tematu śmierci * * * * NAUCZYCIEL A EDUKACJA MAŁEGO DZIECKA * * * BRONISLAVA KAS?ČOV? * Educating a teacher „researcher” for the research of teacher’s professional activities * * * IRENA ADAMEK * Rozwijanie myślenia pytajnego u dzieci * * * SIMONETA BABIAKOV? * Profesijné činnosti učiteľa primárneho vzdelávania ako východisko k autoevalvácii * * * MARIANA CABANOV? * Profesia učiteľa primárneho vzdelávania a diagnostické kompetencie učiteľa * * * EWA KOCHANOWSKA * Rozpoznawanie uczniów zdolnych w kształceniu zintegrowanym * * * BEATA OELSZLAEGER * Działania i czynności nauczyciela w relacjach z dziećmi * * * Informacja o autorach