Książka "Kompetencje komunikacyjne nieletnich" dotyczy bardzo ważnej dla praktyki pedagogicznej problematyki zdolności porozumiewania się nieletnich. Rozważania teoretyczne oraz analiza wyników badań wskazują na istnienie u młodzieży nieprzystosowanej poważnego deficytu w tym zakresie. Przyjęcie paradygmatu komunikacyjnego w praktyce resocjalizacyjnej wydaje się bardzo uzasadnione, choć niełatwe. Uświadomienie pedagogom resocjalizacyjnym, na czym polega specyfika komunikowania się nieletnich, z pewnością ułatwi im wybór bardziej skutecznych metod modyfikowania postaw i zachowań młodzieży podsądnej. Pozytywna zmiana w tym zakresie powinna opierać się na kompensowaniu negatywnych doświadczeń społecznych młodzieży wykolejonej oraz wielokierunkowym stymulowaniu kompetencji komunikacyjnych.

Rozdział 1 * Istota kompetencji komunikacyjnych w różnych ujęciach teoretycznych * 1.1. Kompetencje komunikacyjne w kontekście komunikacji społecznej * 1.2. Interakcjonizm symboliczny George??a Herberta Meada a podejście psychologiczne do aktów komunikacji * 1.3. Komunikacja w ujęciu psychologii społecznej * 1.4. Kompetencje komunikacyjne w strukturze kompetencji społecznych * 1.5. Kompetencje komunikacyjne werbalne - podstawy teoretyczne * 1.6. Kompetencje komunikacyjne w rozmowie * 1.7. Kody komunikacji językowej w ujęciu Bożydara Kaczmarka * 1.8. Komunikacja werbalna a niewerbalna - wzajemne zależności * 1.9. Funkcje komunikacji niewerbalnej * 1.10. Podsumowanie * Rozdział 2 * Specyfika i uwarunkowania kompetencji komunikacyjnych nieletnich * 2.1. Nieprzystosowanie społeczne - ujęcie interdyscyplinarne * 2.2. Pojęcie kodu ograniczonego w komunikowaniu się młodzieży nieprzystosowanej społecznie * 2.3. Uwarunkowania psychospołeczne kompetencji komunikacyjnych młodzieży nieprzystosowanej społecznie * 2.3.1. Komunikacja społeczna w rodzinie * 2.3.2. Komunikacja społeczna w szkole * 2.3.3. Wpływ współczesnych mediów na kompetencje komunikacyjne młodzieży * 2.3.4. Język subkultur młodzieżowych * 2.3.5. Gwara uczniowska * 2.3.6. Komunikacja społeczna środowisk przestępczych * 2.4. Cechy osobowe a kompetencje komunikacyjne młodzieży nieprzystosowanej społecznie * 2.4.1. Cechy osobowościowe nieprzystosowanych społecznie a ich kompetencje komunikacyjne * 2.4.2. Zaburzenia rozwojowe a kompetencje komunikacyjne * 2.5. Podsumowanie * Rozdział 3 * Podstawy metodologiczne badań własnych * 3.1. Cel i problematyka badań * 3.2. Model prezentowanych badań * 3.3. Techniki zastosowane w badaniach własnych * 3.4. Zmienne i wskaźniki * 3.5. Organizacja badań * 3.6. Charakterystyka osób badanych * Rozdział 4 * Charakterystyka kompetencji komunikacyjnych nieletnich * 4.1. Motywacja do nawiązania szczerego kontaktu -zapotrzebowanie na aprobatę społeczną * 4.2. Motywacja do kontaktu na podstawie wskaźników obserwacyjnych * 4.3. Deklarowane kompetencje komunikacyjne * 4.4. Inteligencja emocjonalna a komunikacja społeczna * 4.4.1. Kompetencje komunikacyjne niewerbalne - rozpoznawanie ekspresji emocjonalnej na podstawie mimiki twarzy * 4.4.2. Analiza niewerbalnych kompetencji komunikacyjnych na podstawie postawy ciała * 4.4.3. Ekspresja komunikatów niewerbalnych na podstawie wskaźników obserwacyjnych * 4.5. Werbalne kompetencje komunikacyjne a nieprzystosowanie społeczne * 4.6. Ocena umiejętności czytania i pisania w badanych grupach * 4.7. Analiza kompetencji komunikacyjnych wybranych przypadków nieletnich * 4.8. Analiza czynnikowa w zakresie wybranych aspektów kompetencji komunikacyjnych * Rozdział 5 * Kompetencje komunikacyjne nieletnich a zmienne biopsychiczne * 5.1. Płeć * 5.2. Wiek * 5.3. Inteligencja * 5.4. Poziom wykolejenia * 5.5. Efekty złożone zmiennych biopsychicznych a kompetencje komunikacyjne nieletnich * Rozdział 6 * Zmienne psychospołeczne a kompetencje komunikacyjne nieletnich * 6.1. Struktura rodziny * 6.2. Wykształcenie rodziców * 6.3. Dysfunkcjonalność rodzin * 6.4. Alkoholizm w rodzinie * 6.5. Przestępczość w rodzinie * Rozdział 7 * Zależności występujące między poszczególnymi wskaźnikami kompetencji komunikacyjnych nieletnich * 7.1. Poziom aprobaty społecznej a kompetencje komunikacyjne nieletnich * 7.2. Kompetencje społeczne a umiejętności społeczne nieletnich * 7.3. Kompetencje komunikacyjne niewerbalne a deklarowane kompetencje komunikacyjne nieletnich * 7.4. Korelacje między wynikami SIE-T a próbą eksperymentalną emocji oczywistych w grupie nieletnich * 7.5. Kompetencje komunikacyjne werbalne a deklarowane kompetencje komunikacyjne nieletnich * Rozdział 8 * Dyskusja wyników i wskazówki dla praktyki resocjalizacyjnej * 8.1. Dyskusja wyników * 8.2. Rola kompetencji komunikacyjnych w procesie diagnozy i terapii nieprzystosowania społecznego * 8.2.1. Budowanie kontaktu w diagnozie psychopedagogicznej * 8.2.2. Trudności w stosowaniu technik kwestionariuszowych w diagnozie nieprzystosowania społecznego * 8.3. Rola kompetencji komunikacyjnych w modyfikowaniu postaw i zachowań * Zakończenie * Spis tabel * Literatura cytowana