"Sposób pojmowania bezpieczeństwa wewnętrznego w czasach współczesnych, czyli w okresie pozimnowojennym, zdecydowanie różni się od rozumienia tej kategorii w okresie wcześniejszym. Do jakościowej zmiany w rozumieniu bezpieczeństwa wewnętrznego przyczynia się bowiem wiele czynników o charakterze wewnątrzpaństwowym, jak również - paradoksalnie - międzynarodowych. Z drugiej strony bezpieczeństwo wewnętrzne pojmowane jest odmiennie w różnych państwach, co uwarunkowane jest ich historią i tradycją, systemem politycznym i prawnym, bieżącą polityką w sprawach wewnętrznych etc, lecz także na przykład członkostwem w organizacjach międzynarodowych. W szczególnej sytuacji znajdują się te państwa, które są członkami Unii Europejskiej (UE), ponieważ wraz z kolejnymi rozszerzeniami tej organizacji poddawane były nasilającym się procesom integracyjnym, nowej koncepcji funkcjonowania UE, a z racji swojego członkostwa zmuszone były dokonać redefinicji przyjętych rozwiązań w sferze bezpieczeństwa wewnętrznego pod kątem ich dopasowania do rozwiązań wspólnotowych. Inną, niezwykle ważną okolicznością, która dziś również wpływa na zmianę w rozumieniu bezpieczeństwa wewnętrznego, jest rozkwit tzw. alternatywnych koncepcji bezpieczeństwa, które odchodzą od tradycyjnego państwowocentrycznego paradygmatu bezpieczeństwa na rzecz uczynienia jego podmiotem ekosystemu (bezpieczeństwo ekologiczne), grup społecznych (bezpieczeństwo kulturowe) czy wreszcie człowieka (luinuin security, czyli bezpieczeństwo jednostki ludzkiej, inaczej ludzkie, człowieka). To właśnie human security zyskało popularność, początkowo zwłaszcza w łonie Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), a obecnie także w Unii Europejskiej, która kształtuje własne podejście do bezpieczeństwa wewnętrznego, a tym samym wywiera wpływ na rozwiązania przyjmowane w tym zakresie przez państwa członkowskie". Ze Wstępu

Wstęp * Rozdział I * Zakresy human security i ich wpływ na pojmowanie bezpieczeństwa * wewnętrznego * 1.1. Zakresy pojmowania bezpieczeństwa wewnętrznego * 1.1.1. Zakres wąski bezpieczeństwa wewnętrznego * 1.1.2. Zakres szeroki bezpieczeństwa wewnętrznego * 1.2. Zakresy human security * 1.2.1. Zakres szeroki human security * 1.2.2. Zakres wąski human security * 1.3. Dynamika relacji bezpieczeństwa wewnętrznego i human security * 1.3.1. Uwarunkowania relacji bezpieczeństwa wewnętrznego * i human security * 1.3.2. Płaszczyzny napięć * 1.3.3. Kierunki zmian * Rozdział II * Pojmowanie bezpieczeństwa wewnętrznego w państwach członkowskich * Unii Europejskiej * 2.1. Pojmowanie bezpieczeństwa wewnętrznego przez państwa * założycielskie UE * 2.1.1. Państwa Unii Beneluksu * 2.1.1.1. Belgia * 2.1.1.2. Holandia * 2.1.1.3. Luksemburg * 2.1.2. Francja * 2.1.3. Niemcy * 2.1.4. Włochy * 2.2. Pojmowanie bezpieczeństwa wewnętrznego przez państwa pierwszego * rozszerzenia UE * 2.2.1. Dania * 2.2.2. Irlandia * 2.2.3. Wielka Brytania * 2.3. Pojmowanie bezpieczeństwa wewnętrznego przez Grecję * (drugie rozszerzenie UE) * 2.4. Pojmowanie bezpieczeństwa wewnętrznego przez państwa * trzeciego rozszerzenia UE * 2.4.1. Hiszpania * 2.4.2. Portugalia * 2.5. Pojmowanie bezpieczeństwa wewnętrznego przez państwa czwartego * rozszerzenia UE * 2.5.1. Austria * 2.5.2. Finlandia * 2.5.3. Szwecja * 2.6. Pojmowanie bezpieczeństwa wewnętrznego przez państwa piątego * rozszerzenia UE * 2.6.1. Państwa środkowoeuropejskie * 2.6.1.1. Czechy * 2.6.1.2. Polska * 2.6.1.3. Słowacja * 2.6.1.4. Węgry * 2.6.2. Państwa bałtyckie * 2.6.2.1. Estonia * 2.6.2.2. Litwa * 2.6.2.3. Łotwa * 2.6.3. Słowenia * 2.6.4. Cypr i Malta * 2.6.4.1. Cypr * 2.6.4.2. Malta * 2.7. Pojmowanie bezpieczeństwa wewnętrznego przez państwa basenu * Morza Czarnego (szóste rozszerzenie UE) * 2.7.1. Bułgaria * 2.7.2. Rumunia * 2.8. Konkluzje * Rozdział III * Państwa członkowskie Unii Europejskiej wobec szerokiego zakresu * human security * 3.1. Państwa założycielskie UE wobec szerokiego zakresu human security * 3.1.1. Państwa Unii Beneluksu * 3.1.1.1. Belgia * 3.1.1.2. Holandia * 3.1.1.3. Luksemburg * 3.1.2. Francja * 3.1.3. Niemcy * 3.1.4. Włochy * 3.2. Państwa pierwszego rozszerzenia UE wobec szerokiego zakresu * human security * 3.2.1. Dania * 3.2.2. Irlandia * 3.2.3. Wielka Brytania * 3.3. Grecja wobec szerokiego zakresu human security * (drugie rozszerzenie UE) * 3.4. Państwa trzeciego rozszerzenia UE wobec szerokiego zakresu * human security * 3.4.1. Hiszpania * 3.4.2. Portugalia * 3.5. Państwa czwartego rozszerzenia UE wobec szerokiego zakresu * human security * 3.5.1. Austria * 3.5.2. Finlandia * 3.5.3. Szwecja * 3.6. Państwa piątego rozszerzenia UE wobec szerokiego zakresu * human security * 3.6.1. Państwa środkowoeuropejskie * 3.6.1.1. Czechy * 3.6.1.2. Polska * 3.6.1.3. Słowacja * 3.6.1.4. Węgry * 3.6.2. Państwa bałtyckie * 3.6.2.1. Estonia * 3.6.2.2. Litwa * 3.6.2.3. Łotwa * 3.6.3. Słowenia * 3.6.4. Cypr i Malta * 3.6.4.1. Cypr * 3.6.4.2. Malta * 3.7. Państwa basenu Morza Czarnego wobec szerokiego zakresu * human secuńty (szóste rozszerzenie UE) * 3.7.1. Bułgaria * 3.7.2. Rumunia * 3.8. Konkluzje * Rozdział IV * Państwa członkowskie Unii Europejskiej wobec wąskiego zakresu * human security * 4.1. Państwa założycielskie UE wobec wąskiego zakresu human security * 4.1.1. Państwa Unii Beneluksu * 4.1.1.1. Belgia * 4.1.1.2. Holandia * 4.1.1.3. Luksemburg * 4.1.2. Francja * 4.1.3. Niemcy * 4.1.4. Włochy * 4.2. Państwa pierwszego rozszerzenia UE wobec wąskiego zakresu * human security * 4.2.1. Dania * 4.2.2. Irlandia * 4.2.3. Wielka Brytania * 4.3. Grecja wobec wąskiego zakresu human security * (drugie rozszerzenie UE) * 4.4. Państwa trzeciego rozszerzenia UE wobec wąskiego zakresu * human security * 4.4.1. Hiszpania * 4.4.2. Portugalia * 4.5. Państwa czwartego rozszerzenia UE wobec wąskiego zakresu * human security * 4.5.1. Austria * 4.5.2. Finlandia * 4.5.3. Szwecja * 4.6. Państwa piątego rozszerzenia UE wobec wąskiego zakresu * human security * 4.6.1. Państwa środkowoeuropejskie * 4.6.1.1. Czechy * 4.6.1.2. Polska * 4.6.1.3. Słowacja * 4.6.1.4. Węgry * 4.6.2. Państwa bałtyckie * 4.6.2.1. Estonia * 4.6.2.2. Litwa * 4.6.2.3. Łotwa * 4.6.3. Słowenia * 4.6.4. Cypr i Malta * 4.6.4.1. Cypr * 4.6.4.2. Malta * 4.7. Państwa basenu Morza Czarnego wobec wąskiego zakresu * human security (szóste rozszerzenie UE) * 4.7.1. Bułgaria * 4.7.2. Rumunia * 4.8. Konkluzje * Rozdział V * Pojmowanie bezpieczeństwa wewnętrznego i human security * przez Unię Europejską * 5.1. Pojmowanie bezpieczeństwa wewnętrznego przez Unię Europejską * 5.2. Pojmowanie human security przez Unię Europejską * 5.2.1. Pojmowanie szerokiego zakresu human security * przez Unię Europejską * 5.2.2. Pojmowanie wąskiego zakresu human security * przez Unię Europejską * 5.3. Wpływ human security na pojmowanie bezpieczeństwa wewnętrznego * przez Unię Europejską * 5.4. Konkluzje * Zakończenie * Summary * Bibliografia * Spis tabel * Spis rycin * Indeks nazwisk