Najistotniejszymi zagadnieniami w ochronie środowiska są eliminowanie lub ograniczanie ilości zanieczyszczeń gazowych i stałych wprowadzanych do powietrza atmosferycznego, m.in. dzięki stosowaniu w zakładach odpowiednich instalacji oczyszczających gazy odlotowe oraz kontrolowanie i sterowanie poziomem ich emisji.W książce przedstawiono: budowę urządzeń stosowanych do usuwania pyłów z gazów; dobór i tworzenie konfiguracji systemów odpylających; wymagania stawiane instalacjom eksploatowanym w strefach zagrożonych wybuchem; zależności potrzebne do obliczania poziomów emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych powstających zarówno przy standardowych, jak i wybranych procesach technologicznych; metody stosowane do obliczania emisji zanieczyszczeń; zależności potrzebne do określania wielkości emitowanych cząstek, doboru parametrów pracy i wymaganej skuteczności działania urządzeń oczyszczających gazy odlotowe, a także przeliczania jednostek stężeń; problematykę obliczania emisji ditlenku węgla zgodnie z wymogami unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji zanieczyszczeń.Analizowane zagadnienia przedstawiono w świetle obowiązujących wymogów norm i ustaw. Istotną część pracy stanowi zbiór przykładów obliczeniowych oraz materiałów pomocniczych w postaci tabel umożliwiających obliczanie emisji i stężenia zanieczyszczeń wprowadzanych do atmosfery, a także sterowanie eksploatacją odpylaczy.Książka jest przeznaczona dla wykładowców i studentów kierunków inżynieria i ochrona środowiska, inżynieria sanitarna i procesowa, gospodarka przestrzenna, a także dla specjalistów zajmujących się ochroną powietrza w zakładach przemysłowych oraz osób odpowiedzialnych za monitorowanie emisji zanieczyszczeń.

Przedmowa * Wykaz ważniejszych oznaczeń i symboli * 1. Emisja zanieczyszczeń gazowych i pyłowych * 1.1. Zanieczyszczenia emitowane do powietrza atmosferycznego - podstawowe pojęcia i definicje * 1.2. Źródła emisji zanieczyszczeń powietrza * 1.3. Klasyfikacja i oddziaływanie substancji emitowanych do powietrza * 1.4. Zanieczyszczenia powstające w procesie spalania paliw * 1.5. Antropopresja i jej skutki * 1.6. Wpływ zanieczyszczeń na zdrowie ludzkie * 2. Ochrona i ocena jakości powietrza atmosferycznego * 2.1. Instrumenty prawno-administracyjne stosowane w ochronie powietrza atmosferycznego * 2.2. Ocena jakości powietrza atmosferycznego * 2.3. Dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym * 2.4. Podsumowanie * 3. Podstawowe właściwości gazów * 3.1. Podstawowe pojęcia i definicje * 3.2. Ilość substancji i bilans masy oraz zjawisko dyfuzji * 3.3. Ciśnienie * 3.4. Podstawowe równania stanu gazów * 3.5. Wzory redukcyjne * 3.6. Mieszaniny gazów, udziały substancjalne oraz wielkości zastępcze * 3.7. Gęstość płynów * 3.8. Strumień ilości substancji * 3.9. Lepkość płynów * 3.10. Ciepło właściwe gazów * 3.11. Energia układu, entalpia, ilość i strumień ciepła oraz bilans energii * 3.12. Gaz wilgotny * 3.12.1. Podstawowe wielkości oraz termiczne równanie stanu gazu wilgotnego * 3.12.2. Mieszanie i chłodzenie strumieni gazów wilgotnych * 3.13. Obliczanie parametrów termodynamicznych i składu gazów * 3.14. Zadania * 4. Charakterystyka aerozoli oraz urządzeń odpylających i odkraplaczy * 4.1. Opis cząstki aerozolowej * 4.2. Opis zbioru cząstek * 4.3. Opory ruchu ośrodka i prędkość opadania cząstek aerozolowych * 4.3.1. Opory ruchu cząstek * 4.3.2. Prędkość grawitacyjnego opadania cząstek * 4.4. Podstawowe mechanizmy odpylania * 4.4.1. Skuteczność wydzielania cząstek aerozolowych na pojedynczym * kolektorze * 4.4.2. Skuteczność wydzielania cząstek w zespole kolektorów * 4.5. Charakterystyka techniczno-technologiczna urządzeń odpylających oraz odkraplaczy * 4.5.1. Wielkości charakteryzujące proces odpylania gazu * 4.5.2. Budowa, zasada działania i charakterystyka techniczno-technologiczna odpylaczy * 4.5.2.1. Odpylacze suche * 4.5.2.2. Odpylacze mokre * 4.5.3. Separacja cieczy ze strumieni gazów * 4.5.4. Zapotrzebowanie na moc w procesach odpylania gazów * 4.6. Dobór odpylaczy do źródła emisji i wymogów ochrony środowiska * 4.6.1. Kryteria doboru odpylaczy lub zespołu urządzeń odpylających * 4.6.2. Wielostopniowe oczyszczanie gazów * 4.6.3. Podstawowe zasady kojarzenia urządzeń odpylających * 4.7. Budowa instalacji przeznaczonych do odpylania aerozoli tworzących mieszaniny wybuchowe * 4.7.1. Palność i wybuchowość pyłów i gazów oraz ich klasyfikacja * 4.7.2. Strefy zagrożone wybuchem * 4.7.3. Budowa i wyposażenie instalacji odpylających w wykonaniu * przeciwwybuchowym * 4.8. Przykłady podstawowych obliczeń procesowych * 4.9. Podsumowanie * 4.10. Zadania * 5. Podstawy teoretyczne obliczania wielkości emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych * 5.1. Stężenie i emisja zanieczyszczeń * 5.2. Sprawność i moc cieplna źródła, zużycie i wartość opałowa paliw * 5.3. Przeliczanie jednostek i stężeń zanieczyszczeń gazowych * 5.4. Emisja równoważna * 5.5. Ocena procesów technologicznych pod względem toksyczności i kosztowym * 5.6. Przybliżone wzory do obliczania unosu i stężenia zanieczyszczeń gazowych * 5.7. Przybliżone wzory użytkowe do obliczania wskaźników unosu i emisji zanieczyszczeń * 5.8. Zapotrzebowanie na powietrze i objętość spalin powstających przy spalaniu paliwa * 5.8.1. Zapotrzebowanie na powietrze oraz ilość i skład spalin * 5.8.2. Przybliżone i uproszczone wzory użytkowe do obliczania ilości zapotrzebowania na powietrze i ilości powstających spalin * 5.8.3. Podstawowe zależności stosowane przy pomiarach emisji pyłów metodą ekstrakcyjną * 5.9. Porównywalność emisji i stężenia zanieczyszczeń wprowadzanych do atmosfery * 5.10. Emisja dopuszczalna i wymagany stopień redukcji zanieczyszczeń * 5.11. Obliczanie emisji i imisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych * 5.12. Podsumowanie * 5.13. Zadania * 6. Podstawy matematyczne wskaźnikowej metody obliczania emisji zanieczyszczeń gazowych powstających przy spalaniu paliw * 6.1. Podstawowe zależności matematyczne wskaźnikowej metody obliczania emisji zanieczyszczeń gazowych powstających przy spalaniu paliw * 6.1.1. Instalacje technologiczne wyposażone w urządzenia oczyszczające gazy odlotowe * 6.1.2. Instalacje technologiczne niewyposażone w urządzenia oczyszczające gazy odlotowe * 6.1.3. Dobór wskaźników emisji i unosu zanieczyszczeń * 6.2. Wyznaczanie wskaźników emisji i unosu * 6.3. Względna emisja zanieczyszczeń gazowych i pyłowych * 6.4. Ocena poziomu emisji zanieczyszczeń na podstawie zużycia energii elektrycznej * 6.5. Obliczanie emisji ditlenku węgla w celu sporządzenia raportu z działania instalacji nieobjętych Wspólnotowym Systemem Handlu Uprawnieniami do Emisji Gazów Cieplarnianych * 6.6. Zastosowanie metody wskaźnikowej do obliczania emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych powstających przy spalaniu paliw * 6.7. Podsumowanie * 6.8. Zadania * 7. Wskaźnikowe i standardowe metody obliczania emisji zanieczyszczeń powstających przy różnego typu operacjach i procesach technologicznych * 7.1. Emisja lotnych związków organicznych (LZO) * 7.1.1. Podstawowe definicje i zależności matematyczne * 7.1.2. Ocena poziomu emisji zanieczyszczeń przy wykonywaniu powłok malarskich * 7.1.3. Obliczanie emisji zanieczyszczeń ze stacji benzynowych * 7.2. Emisja zanieczyszczeń z instalacji do produkcji i obróbki metali żelaznych * 7.3. Obliczanie emisji zanieczyszczeń z procesów spawania metali * 7.4. Ocena poziomu emisji występującej w procesach galwanicznych * 7.5. Emisja pyłu występująca podczas przeładunku mączki dolomitowej * 7.6. Emisja zanieczyszczeń występująca podczas produkcji mas bitumicznych * 7.7. Ocena poziomu emisji zanieczyszczeń ze środków transportu drogowego * 7.8. Emisja zanieczyszczeń z lokomotyw, statków morskich i powietrznych * 7.9. Ocena uciążliwości zapachowej odorów * 7.10. Emisja zanieczyszczeń podczas hodowli krów * 7.11. Emisja zanieczyszczeń z ferm hodowli brojlerów kurzych * 7.12. Emisja zanieczyszczeń z powierzchni gleb rolnych * 7.13. Ocena emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych z indywidualnych obiektów mieszkaniowych * 7.14. Przykłady obliczania emisji zanieczyszczeń powstających podczas różnego rodzaju procesów i operacji technologicznych * 7.15. Podsumowanie * 7.16. Zadania * 8. Obliczanie ilości zanieczyszczeń uwolnionych do powietrza z instalacji objętych unijnym systemem handlu uprawnieniami do emisji zanieczyszczeń * 8.1. Podstawowe pojęcia, zależności i wymogi obowiązujące przy obliczaniu emisji ditlenku węgla * 8.2. Obliczanie emisji ditlenku węgla z procesów spalania paliw * 8.3. Obliczanie emisji ditlenku węgla z procesów spalania gazów na wylocie z komina * 8.4. Wprowadzenie do zagadnienia obliczania emisji ditlenku węgla z procesów technologicznych * 8.5. Przykład obliczania emisji ditlenku węgla dla potrzeb sporządzenia raportu do KOBiZE * 8.6. Podsumowanie * 9. Sterowanie efektywnością eksploatacyjną urządzeń oczyszczających gazy odlotowe oraz poziomem emisji zanieczyszczeń * 9.1. Efektywność eksploatacyjna urządzeń oczyszczających gazy odlotowe * 9.2. Sozologiczny warunek eksploatacji urządzeń oczyszczających gazy odlotowe * 9.3. Stany eksploatacyjne urządzeń oczyszczających gazy odlotowe * 9.4. Zależność poziomu emisji pyłu od stopnia efektywności eksploatacji urządzeń * 9.5. Dobór podstawowych parametrów eksploatacji odpylaczy * 9.6. Podsumowanie * 9.7. Zadania * 10. Aerodynamika gazów odlotowych * 10.1. Rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń gazowych * 10.1.1. Wyniesienie gazów odlotowych * 10.1.2. Średnica równoważna emitora * 10.1.3. Prędkość wiatru * 10.2. Przebieg zmian stężenia zanieczyszczeń w atmosferze * 10.2.1. Rozpraszanie zanieczyszczeń w powietrzu * 10.2.2. Najwyższe stężenia maksymalne substancji w powietrzu * 10.2.3. Formuły stosowane do obliczania stężenia zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym * 10.3. Uproszczony model zanikania zanieczyszczeń gazowych w atmosferze * 10.4. Zagadnienia obliczeniowe aerodynamiki gazów odlotowych * 10.5. Podsumowanie * 10.6. Zadania * Załącznik. Tabele pomocnicze * Literatura