Adresatami publikacji są wszyscy ci, którzy mają kontakt z dziećmi i młodzieżą niedostosowanymi społecznie i dążą do tego, aby ich praca wychowawcza stała się bardziej skuteczna, tj.: rodzice, nauczyciele, wychowawcy, opiekunowie grupy, ale także studenci pedagogiki, psychologii, socjologii. Mam nadzieję, że zawarte w niej rozważania okażą się przydatne w projektowaniu indywidualnych programów pracy z wychowankiem niedostosowanym społecznie na poziomie stawiania diagnozy, tworzenia samego programu i doboru właściwych metod. Pozwolą spojrzeć na wychowanka niedostosowanego społecznie nie tylko jako na osobę, która przysparza swoim zachowaniem wielu problemów, ale także jako na człowieka, który doświadcza wielu trudności, niepowodzeń, nie potrafi odnaleźć się w istniejącej rzeczywistości, przez co sam jest nieszczęśliwy i cierpi. [Ze Wstępu]

Wstęp * Rozdział 1. Wychowanie dzieci i młodzieży niedostosowanych społecznie * 1.1. Wychowanie w kontekście przyczyn niedostosowania społecznego * 1.2. Granice a wychowanie * 1.3. Wychowanie versus manipulacja * Rozdział 2. Współpraca środowisk wychowawczych w pracy z wychowankiem niedostosowanym społecznie * Rozdział 3. Oczekiwania i wymagania wobec wychowawców dzieci i młodzieży niedostosowanych społecznie * 3.1. Autorytet w wychowaniu * 3.2. Osobowość wychowawcy dzieci i młodzieży niedostosowanych społecznie * 3.3. Kompetencje wychowawcze niezbędne w pracy z wychowankiem niedostosowanym społecznie * Rozdział 4. Wybrane umiejętności interpersonalne i komunikacyjne przydatne w pracy z wychowankiem niedostosowanym społecznie * 4.1. Umiejętność rozwiązywanie konfliktów * 4.2. Umiejętność prowadzenia negocjacji * 4.3. Umiejętności komunikacyjne * Rozdział 5. Diagnoza dzieci i młodzieży niedostosowanych społecznie a skuteczność pracy wychowawczej * 5.1. Diagnoza i jej rodzaje * 5.2. Podstawowe zasady diagnozy dzieci i młodzieży niedostosowanych społecznie * 5.3. Kontakt diagnostyczny - charakter relacji pomiędzy diagnostą a diagnozowanym * 5.4. Dyspozycje diagnosty * Rozdział 6. Planowanie oddziaływań wychowawczych i resocjalizacyjnych wobec wychowanka niedostosowanego społecznie * Rozdział 7. Dostosowanie metod wychowawczych do cech psychicznych dzieci i młodzieży niedostosowanych społecznie * 7.1. Wychowanek niedostosowany społecznie * 7.2. Dostosowanie metod wychowawczych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych wychowanka i jego cech psychicznych * Rozdział 8. Metody sterowania resocjalizującego w ujęciu Czesława Czapówa * 8.1. Metody stymulowania i wzmacniania aktywności wychowanka * 8.2. Metody podtrzymywania doświadczeń * Rozdział 9. Wykorzystanie terapii poznawczo-behawioralnej w pracy z dziećmi i młodzieżą niedostosowanymi społecznie * 9.1. Terapia behawioralna * 9.2. Terapia poznawczo-behawioralna * Rozdział 10. Zastosowanie wybranych metod Szkoły dla Rodziców i Wychowawców w pracy z dziećmi i młodzieżą niedostosowanymi społecznie * 10.1. Akceptacja uczuć wychowanka * 10.2. Zachęcanie wychowanka do współpracy * 10.3. Rozwiązywanie problemów i konfliktów * 10.4. Wpisywanie wychowanka w role i uwalnianie od grania ról * 10.5. Pułapki stosowania kar, alternatywne metody pracy z wychowankiem prowadzące do samodyscypliny * 10.6. Pomocna pochwała i zachęta * Rozdział 11. Metoda kontraktu w pracy z wychowankiem niedostosowanym społecznie * Rozdział 12. Metody twórczej resocjalizacji * Zakończenie