Podręcznik zawiera syntetyczne omówienie wybranych zagadnień z zakresu metodyki pracy opiekuńczo-wychowawczej, w tym teoretyczne i praktyczne jej aspekty: historia opieki nad dzieckiem opuszczonym, podstawy prawne aktualnego systemu opieki zastępczej, charakterystykę rodzinnych oraz instytucjonalnych form opieki nad dzieckiem; omówione zostały również zasady, metody i formy działalności opiekuńczo-wychowawczej wobec dziecka osieroconego, organizacja procesu opiekuńczo-wychowawczego w instytucjonalnych formach opieki, organizacja grup wychowawczych, planowanie pracy, realizacja zajęć w czasie wolnym - kulturalno-oświatowych, profilaktycznych. Ponadto w książce omówiono zagadnienia ważne z punktu widzenia opieki i wychowania zmierzającego w kierunku przygotowania podopiecznych-wychowanków do samodzielnego dorosłego życia, takie jak: kształtowanie umiejętności życiowych, wpływ opiekuna-wychowawcy na plany życiowe młodzieży, proces usamodzielnienia wychowanków opuszczających placówki opiekuńczo-wychowawcze. Poruszono także zagadnienia: kompetencji opiekuna-wychowawcy, jego roli w życiu podopiecznych, współpracy z rodziną i środowiskiem w zakresie opieki i wychowania dzieci i młodzieży; zwrócono też uwagę na problem wypalenia zawodowego opiekuna-wychowawcy i jego profilaktykę. W książce omówiono również dokładnie warsztat pracy opiekuna-wychowawcy i zaproponowano tworzenie "teczki posagowej", w której zawarto materiały przydatne w pracy opiekuńczo-wychowawczej (plan pracy, scenariusze zajęć, arkusze oceny sytuacji wychowanka itp.). Praca zawiera obszerną bibliografię (ponad 180 pozycji).Książka adresowana jest przede wszystkim do studentów pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej - przyszłych opiekunów-wychowawców, jak również do studentów innych kierunków i specjalności pedagogicznych, którzy przygotowują się do roli opiekuna-wychowawcy. Jest też kierowana do praktyków - pedagogów i innych osób, które już pełnią rolę opiekuna-wychowawcy w różnego typu placówkach dla dzieci i młodzieży.