Zadaniem każdego państwa demokratycznego reprezentowanego przez władzę jest zagwarantowanie swoim obywatelom poziomu bezpieczeństwa, który jest przez nich do zaakceptowania oraz stopnia rozwoju, który umożliwia im osiągnięcie odpowiedniego poziomu egzystencji. Z kolei najważniejszym celem każdej władzy jest zapewnienie obywatelom takich warunków w państwie, w których zarówno ich bezpieczeństwo, jak i rozwój jest im zagwarantowany. W sytuacjach wyższej konieczności władza przy podejmowaniu prób zmierzających do zwiększenia stopnia bezpieczeństwa w państwie powinna czynić wszystko, aby wprowadzane zmiany w minimalnym tylko stopniu miały wpływ na sposób funkcjonowania podstawowych swobód obywatelskich i w miarę możliwości nie naruszały demokratycznych praw. (...) w związku z tym, iż bezpieczny byt i rozwój państwa może zostać w każdej chwili ograniczony bądź naruszony, badania dotyczące uwarunkowań jego bezpieczeństwa są nieodzownym elementem zabiegów państwa jako organizacji. Jednym z takich czynników są uwarunkowania wewnętrzne bezpieczeństwa narodowego. W efekcie badań tych uwarunkowań diagnozuje się i prognozuje wyzwania, szansę, zagrożenia i ryzyko dla bezpieczeństwa narodowego. Taki właśnie cel prac przyjęli autorzy niniejszego opracowania. (...) książka jest efektem działań dwutorowych. Z jednej strony jest ona rezultatem działań pracowników naukowo-dydaktycznych m.in. Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie, Akademii Obrony Narodowej w Warszawie oraz Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego w Siedlcach realizowanych w ramach projektu badawczego finansowanego ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju nt. "System bezpieczeństwa narodowego RP". Z drugiej zaś efektem prac równoległych - w których udział wzięli specjaliści z zakresu nauk o bezpieczeństwie - wykraczających poza przyjęte potrzeby wynikające z wyżej wymienionego projektu. (...) [fragment Wprowadzenia]

1. Żywotne kwestie dla współczesnej teorii bezpieczeństwa narodowego * 1.1. Pojęcie i istota bezpieczeństwa narodowego * 1.2. Polityka bezpieczeństwa narodowego * 1.3. Strategia bezpieczeństwa narodowego * 1.4. Ogólna charakterystyka wybranych czynników wpływających na trwałość państwa * 1.4.1. Morale i dziedzictwo kulturowe * 1.4.2. Kultura (jakość) władzy * 1.4.3. Właściwości potencjału społecznego w Polsce * 1.4.4. Organizacja państwa i społeczeństwa polskiego * 1.4.5. Aktywność podmiotów spoza władzy publicznej wpływająca na trwałość państwa * 1.4.6. Globalizacja * 1.5. Konkluzje * 2. Zakres znaczeniowy pojęć: wyzwanie, szansa, zagrożenie i ryzyko * 2.1. Wyzwanie * 2.2. Szansa * 2.3. Zagrożenie * 2.4. Ryzyko * 2.5. Konkluzje * 3. Ogólna dynamika wpływu wewnętrznych procesów społecznych, politycznych i ekonomicznych na bezpieczeństwo RP * 3.1. Projekcja czynników ze sfery społecznej państwa wpływających na bezpieczeństwo RP * 3.2. Projekcja czynników politycznych wpływających na bezpieczeństwo RP * 3.3. Projekcja czynników ekonomicznych wpływających na bezpieczeństwo RP * 3.4. Konkluzje * 4. Wyzwania i szanse dla bezpieczeństwa narodowego RP o charakterze wewnętrznym * 4.1. Charakter i dynamika zjawisk i procesów społecznych wpływających na trwałość państwa * 4.2. Charakter i dynamika zjawisk i procesów politycznych wpływających na trwałość państwa * 4.3. Charakter i dynamika zjawisk i procesów ekonomicznych wpływających na trwałość państwa * 4.3.1. Potencjał reprodukcyjny gospodarki narodowej * 4.3.2. Przedsiębiorczość gospodarcza * 4.3.3. Innowacyjność gospodarcza * 4.3.4. Konkurencyjność gospodarki * 4.3.5. Restrukturyzacja gospodarki * 4.3.6. Wielkość i tempo zmian finansów publicznych * 4.3.7. Inne zjawiska i procesy ekonomiczne * 4.4. Konkluzje * 5. Zagrożenia bezpieczeństwa narodowego RP, możliwa ich dynamika oraz ryzyko wystąpienia w wymiarze wewnętrznym * 5.1. Charakter i dynamika zjawisk i procesów społecznych zagrażających stabilności wewnętrznej państwa * 5.1.1. Bezpieczeństwo społeczne w Polsce w kontekście globalizacji * 5.1.1.1. Bezrobocie * 5.1.1.2. Ubóstwo * 5.1.1.3. Edukacja * 5.1.1.4. Korupcja * 5.1.1.5. Demografia * 5.1.2. Społeczne skutki procesów współczesnej gospodarki rynkowej * 5.1.3. Wyzwania bezpieczeństwa narodowego w zakresie społecznym * 5.2. Charakter i dynamika zjawisk i procesów politycznych zagrażających stabilności wewnętrznej państwa * 5.3. Charakter i dynamika zjawisk i procesów ekonomicznych zagrażających stabilności wewnętrznej państwa * 5.3.1. Zjawiska i sytuacje konfliktowe jako generatory zjawisk i procesów ekonomicznych zagrażających stabilności wewnętrznej bezpieczeństwa państwa * 5.3.1.1. Potencjał reprodukcyjny gospodarki narodowej * 5.3.1.2. Przedsiębiorczość gospodarcza * 5.3.1.3. Innowacyjność gospodarcza * 5.3.1.4. Konkurencyjność gospodarki * 5.3.1.5. Restrukturyzacja gospodarki * 5.3.1.6. Wielkość i tempo zmian finansów publicznych * 5.3.1.7. Inne zjawiska i procesy ekonomiczne * 5.3.2. Ogólne oceny, wnioski i propozycje zmiany charakteru zjawisk i procesów ekonomicznych zagrażających stabilności wewnętrznej państwa * 5.4. Konkluzje