Oddawane do rąk Czytelnika opracowanie stanowi przegląd podstawowych zagadnień prawoznawstwa. Kierowane jest głównie do słuchaczy tych kierunków studiów, na których prowadzone są zajęcia z podstaw prawa, wstępu do prawoznawstwa lub nauki o państwie i prawie. Książka zawiera syntetyczny wykład podstawowych pojęć prawoznawstwa oraz zasad tworzenia i stosowania prawa. Rozważania teoretyczne uzupełniają liczne przykłady praktyczne, fragmenty tekstów źródłowych i orzeczeń, zestawienia tabelaryczne oraz infografiki, które czynią prezentowane treści bardziej przystępnymi. Opracowanie ukazuje przy tym szeroki historyczny i kulturowy kontekst opisywanych problemów prawnych. W pracy nad książką Autorom towarzyszyło przekonanie, że prawo stanowi odbicie kultury, w której funkcjonuje jednostka, praktyczny wyraz filozoficznych założeń co do pozycji tej jednostki we wspólnocie, odzwierciedlenie natury i funkcji języka jako narzędzia komunikacji, jak również wyraz zasad sprawiedliwości, na których powinny opierać się relacje międzyludzkie. Dzięki takim założeniom publikacja jest nie tylko użyteczną pomocą dydaktyczną, ale także interesującą lekturą dla każdego, kto pragnie zrozumieć prawo jako zjawisko społeczne, językowe i aksjologiczne.

Słowo wstępne * Rozdział 1. Pojęcie prawa * 1.1. Czym jest prawo? * 1.2. Ontologia, epistemologia i aksjologia prawa * 1.3. Koncepcje prawa pozytywnego * 1.3.1. Geneza kierunku * 1.3.2. Założenia ontologiczno-epistemologiczne * 1.3.3. Ewolucja kierunku * 1.3.4. Kontynentalny i anglosaski pozytywizm prawniczy * 1.3.5. Czysta teoria prawa (normatywizm) * 1.4. Niepozytywistyczne ujęcie prawa * 1.4.1. Koncepcje prawnonaturalne * 1.4.2. Nurty realistyczne w prawoznawstwie * 1.5. Inne kierunki w filozofii prawa * Rozdział 2. Człowiek w świecie norm i wartości * 2.1. Znaczenie wartości w dyskursie prawniczym * 2.2. Normy moralne * 2.3. Inne systemy normatywne * 2.4. Miejsce prawa na tle pozostałych systemów normatywnych * Rozdział 3. Państwo i prawo w dobie transformacji sfery publicznej * 3.1. Dlaczego ludzie żyją w państwie? * 3.2. Państwo a prawo * 3.3. Charakterystyka państwa * 3.4. Transformacje współczesnych państw * 3.5. Multicentryzm współczesnych systemów prawnych * 3.6. Nowe formuły rządzenia państwem * Rozdział 4. Prawo jako instrument i ograniczenie władzy * 4.1. Charakter władzy i formy jej sprawowania * 4.2. Instrumentalny charakter prawa i jego granice * 4.3. Prawo jako środek ograniczenia władzy * 4.4. Koncepcja demokratycznego państwa prawnego * 4.5. Demokracja a konstytucjonalizm * Rozdział 5. Prawo jako zjawisko komunikacyjne * 5.1. Pojęcie języka * 5.2. Język etniczny a język prawny i prawniczy * 5.3. Teoria aktów mowy * 5.4. Akt normatywny jako komunikat * 5.5. Komunikacyjny charakter prawa * 5.6. Pojęcie zagadnień de lege lata i de lege ferenda * Rozdział 6. Norma prawna * 6.1. Lingwistyczna i nielingwistyczna koncepcja normy prawnej * 6.2. Przepis a norma prawna * 6.3. Norma prawna in abstracto i in concreto * 6.4. Struktura normy prawnej * 6.5. Konsekwencja prawna (sankcja) * 6.6. Normy-reguły a normy-zasady * Rozdział 7. Tworzenie prawa * 7.1. Pojęcie tworzenia prawa * 7.2. Sposoby tworzenia prawa * 7.2.1. Stanowienie prawa * 7.2.2. Umowy o charakterze prawotwórczym * 7.2.3. Prawo zwyczajowe * 7.2.4. Prawotwórstwo sądowe * 7.2.5. Opinie prawników * 7.3. Normatywna koncepcja źródeł prawa * 7.4. Tworzenie prawa w dobie multicentryzmu i konwergencji kultur prawnych * Rozdział 8. System prawa * 8.1. Pojmowanie prawa jako systemu * 8.2. System prawa – porządek prawny – kultura prawna * 8.3. Kultura prawa stanowionego * 8.4. Anglosaska kultura prawna * 8.5. Gałęzie a dogmatyki prawa * 8.6. System prawa a system aktów normatywnych * 8.7. Reguły kolizyjne systemu prawa * Rozdział 9. Obowiązywanie prawa * 9.1. Pojęcie obowiązywania prawa * 9.2. Obowiązywanie prawa w przestrzeni * 9.3. Obowiązywanie prawa w czasie * 9.4. Problemy intertemporalne. Konflikt norm w czasie * 9.5. Lex retro non agit * Rozdział 10. Stosowanie prawa * 10.1. Pojęcie stosowania prawa * 10.2. Stosowanie a tworzenie i przestrzeganie prawa * 10.3. Model stosowania prawa * 10.4. Stosowanie prawa jako proces decyzyjny * 10.5. Organ stosowania prawa * 10.6. Fazy procesu stosowania prawa * 10.7. Treść decyzji stosowania prawa * 10.8. Uzasadnienie decyzji stosowania prawa * 10.9. Alternatywne metody rozstrzygania sporów (ADR) * Rozdział 11. Wykładnia prawa * 11.1. Pojęcie i geneza wykładni prawa * 11.2. Wykładnia a interpretacja prawa * 11.3. Rodzaje wykładni prawa * 11.4. Metody interpretacji prawa * 11.5. Reguły wykładni II stopnia * 11.6. Teorie wykładni prawa * 11.7. Uzasadnianie decyzji interpretacyjnej * Rozdział 12. Stosunki prawne * 12.1. Zdarzenia a stosunki prawne * 12.2. Zdolność prawna a zdolność do czynności prawnych * 12.3. Podmioty prawa * 12.4. Struktura stosunku prawnego * 12.5. Rodzaje stosunków prawnych * 12.5.1. Stosunki prywatnoprawne * 12.5.2. Stosunki publicznoprawne * 12.6. Stosunki prawne a typy regulacji prawnej * Rozdział 13. Sprawiedliwość * 13.1. Pojęcie sprawiedliwości * 13.2. Równość jako wartość prawna * 13.3. Sprawiedliwość społeczna * 13.4. Sprawiedliwość proceduralna * Rozdział 14. Analiza aktu normatywnego * 14.1. Struktura aktu normatywnego * 14.2. Rodzaje norm i przepisów prawnych * Wykaz literatury powołanej * Wykaz tabel i schematów * Indeks haseł