Książka prezentuje problematykę udziału społeczeństwa w kształtowaniu i prowadzeniu polityki przestrzennej. Omówiono w niej m.in. takie zagadnienia, jak: dostęp partycypujących do informacji publicznej, prawne formy partycypacji społecznej w lokalnej polityce przestrzennej, gwarancje partycypacji społecznej w lokalnej polityce przestrzennej. Publikacja opiera się na wykładni obowiązujących przepisów prawa, analizie orzecznictwa sądowego i administracyjnego, poglądów doktryny prawa oraz literatury przedmiotu.

Wykaz skrótów 11 * Od autora 15 * Wstęp 17 * Rozdział 1 Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej jako zadanie publiczne 25 1. Uwagi ogólne 25 2. Pojęcie polityki przestrzennej 27 3. Podmioty polityki przestrzennej 30 3.1. Podmioty polityki przestrzennej o kompetencji formalnej 31 3.2. Inne podmioty polityki przestrzennej 33 4. Wybrane instrumenty polityki przestrzennej 35 4.1. Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju 36 4.2. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa 37 4.3. Ramowe studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego związku metropolitalnego 39 4.4. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy 40 4.5. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego 41 * Rozdział 2 Partycypacja społeczna w realizacji zadań publicznych 44 1. Uwagi ogólne 44 2. Pojęcie partycypacji społecznej 46 3. Formy partycypacji społecznej 49 3.1. Referendum 51 3.2. Niewiążące formy partycypacji społecznej 52 3.3. Organy doradcze o składzie społecznym 54 4. Przedmiot partycypacji społecznej 54 4.1. Partycypacja społeczna w planistyce 55 4.2. Partycypacja społeczna w legislacji 56 4.3. Partycypacja społeczna w postępowaniach dotyczących spraw indywidualnych 59 5. Uzasadnienie partycypacji społecznej w realizacji zadań publicznych 61 5.1. Uzasadnienie aksjologiczne 61 5.2. Uzasadnienie prakseologiczne 66 * Rozdział 3 Dostęp do informacji publicznej jako warunek partycypacji społecznej w polityce przestrzennej 71 1. Uwagi ogólne 71 2. Konstrukcja prawa dostępu do informacji publicznej 72 2.1. Podstawa prawna 72 2.2. Zakres podmiotowy 73 2.2.1. Podmioty uprawnione 74 2.2.2. Podmioty zobowiązane 75 2.3. Zakres przedmiotowy 77 2.4. Analiza wybranych przypadków 78 2.4.1. Akty planowania przestrzennego 79 2.4.2. Materiał planistyczny 80 2.4.3. Wykazy/ewidencje/rejestry 82 3. Ustawowe ograniczenia prawa do informacji publicznej 85 3.1. Ograniczenia wynikające z konstrukcji definicji legalnej pojęcia "informacja publiczna" 86 3.2. Ograniczenia wynikające z konstrukcji "dokumentu wewnętrznego" 88 3.3. Inne ograniczenia ustawowe 92 3.3.1. Ograniczenia wynikające z potrzeby ochrony informacji niejawnych 93 3.3.2. Ograniczenia wynikające z potrzeby ochrony tajemnicy przedsiębiorcy 94 3.3.3. Ograniczenia wynikające z potrzeby ochrony prywatności osób fizycznych 96 4. Tryby udostępniania informacji publicznej przez organy administracyjne 100 4.1. Bezwnioskowe tryby udostępniania informacji publicznej 101 4.2. Wnioskowy tryb udostępniania informacji publicznej 105 4.3. Dobre praktyki 108 * Rozdział 4 Formy partycypacji społecznej w polityce przestrzennej 111 1. Uwagi ogólne 111 2. Obligatoryjne formy partycypacji społecznej w lokalnej polityce przestrzennej 112 2.1. Wnioski i uwagi 114 2.1.1. Wnioski 117 2.1.2. Uwagi 120 2.2. Dyskusja publiczna 126 2.3. Komisje urbanistyczno-architektoniczne 132 3. Fakultatywne formy partycypacji społecznej w lokalnej polityce przestrzennej 137 3.1. Konsultacje społeczne 138 3.1.1. Konstrukcja prawna konsultacji społecznych 142 3.1.1.1. Podstawa prawna 142 3.1.1.2. Zakres podmiotowy 143 3.1.1.2.1. Podmioty konsultowane 144 3.1.1.2.2. Podmioty konsultujące 147 3.1.1.3. Zakres przedmiotowy 148 3.1.2. Formy konsultacji społecznych 150 3.1.3. Dobre praktyki 154 3.1.3.1. Planowanie partycypacyjne 155 3.1.3.2. Otwarta przestrzeń 156 3.1.3.3. Twenty-first century town meeting 157 3.1.3.4. Komórki planujące 158 3.1.3.5. Sondaż deliberatywny 159 3.2. Uprawnienia opiniodawcze instytucji społecznych 161 3.2.1. Uprawnienia opiniodawcze jednostek pomocniczych gminy (dzielnicy, osiedla, sołectwa) 163 3.2.2. Uprawnienia opiniodawcze organizacji pozarządowych 167 3.3. Organy doradcze inne niż komisje urbanistyczno-architektoniczne 169 * Rozdział 5 Gwarancje prawne partycypacji społecznej w lokalnej polityce przestrzennej 173 1. Uwagi ogólne 173 2. Środki prawne gwarantujące partycypację społeczną w lokalnej polityce przestrzennej 175 2.1. Kontrola społeczna 175 2.1.1. Petycja 177 2.1.2. Skarga 181 2.2. Nadzór administracyjny 185 2.2.1. Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody stwierdzające nieważność aktu planowania przestrzennego 187 2.2.2. Orzeczenie wskazujące nieistotne naruszenie prawa 191 2.3. Kontrola sądowa 193 2.3.1. Skarga podmiotu spoza sektora publicznego na akty planowania przestrzennego 195 2.3.1.1. Podmioty uprawnione i konstrukcja legitymacji skargowej 195 2.3.1.2. Pojęcie interesu prawnego i uprawnienia 198 2.3.1.3. Zakres przedmiotowy skargi 201 2.3.2. Skarga wojewody na akty planowania przestrzennego 202 3. Rodzaje naruszeń prawa w zakresie partycypacji społecznej w lokalnej polityce przestrzennej 206 * Wnioski 215 * Wykaz literatury 231 * Wykaz stron internetowych 235