Książka obejmuje niemal całość problematyki prawa administracyjnego, uwzględnia najnowszy dorobek doktryny i orzecznictwa. Czytelnik odnajdzie w podręczniku m.in. zagadnienia dotyczące: struktury administracji publicznej i zasad jej funkcjonowania, kontroli administracji, statusu urzędników, podstawowych działów prawa materialnego, a także problematykę związaną z integracją europejską. Obecne 13. wydanie podręcznika zostało zaktualizowane, a w niektórych częściach istotnie zmienione i uzupełnione. Mając na uwadze rosnące znaczenie tzw. soft law, w pierwszej jego części dodano fragment poświęcony tym swoistym źródłom regulacji, z którymi mamy coraz częściej do czynienia. W związku ze zmianami ustawowymi zaktualizowana została część czwarta podręcznika dotycząca wybranych zagadnień prawa materialnego, w tym przede wszystkim kwestie dotyczące ochrony zabytków, prawa mieszkaniowego, prawa bankowego czy zgromadzeń. Przedstawiono również modyfikacje dotyczące tematyki pracowników administracji publicznej.

Wykaz skrótów | str. 15 * Przedmowa | str. 19 * CZĘŚĆ PIERWSZA * ZAGADNIENIA I POJĘCIA OGÓLNE TEORII PRAWA ADMINISTRACYJNEGO * * Rozdział I * Zagadnienia wstępne | str. 23 * 1. Pojęcie administracji | str. 23 * 2. Związanie administracji prawem | str. 26 * 3. Pojęcie prawa administracyjnego | str. 29 * A. Prawo administracyjne w znaczeniu szerokim | str. 29 * B. Prawo administracyjne w znaczeniu wąskim | str. 30 * 4. Typy norm w prawie administracyjnym | str. 31 * 5. Stosunek administracyjnoprawny | str. 34 * Rozdział II * Krajowe źródła prawa administracyjnego | str. 36 * 1. Pojęcie źródeł prawa | str. 36 * 2. Akty stanowienia prawa powszechnie obowiązującego | str. 36 * 3. Akty stanowienia prawa o charakterze wewnętrznym | str. 44 * 4. Problem ważności aktów normatywnych wydanych przed wejściem w życie Konstytucji RP | str. 46 * 5. Procedura i technika prawodawcza | str. 47 * 6. Prawo miękkie | str. 48 * Rozdział III * Początki kształtowania się polskiego prawa administracyjnego | str. 51 * Rozdział IV * Prawo administracyjne Unii Europejskiej | str. 60 * 1. Ogólna charakterystyka prawa Unii Europejskiej | str. 60 * 2. Sfery relacyjne - obszary aktywności krajowej administracji publicznej w Unii Europejskiej | str. 63 * 3. Negocjacyjno-koordynacyjna sfera relacyjna | str. 65 * 4. Legitymizacyjna sfera relacyjna: współpraca z partnerami społecznymi i ciałami przedstawicielskimi w kraju | str. 67 * 5. Implementacyjna sfera relacyjna: wykonywanie prawa unijnego przez administrację publiczną | str. 68 * A. Administracja publiczna jako adresat reguł prawa unijnego | str. 68 * B. Podstawowe zasady stosowania prawa unijnego przez administrację publiczną | str. 69 * C. Obowiązki administracji w sferze implementacyjnej w odniesieniu do reguł warunkowości oraz otwartej metody koordynacji | str. 74 * 6. Litygacyjna sfera relacyjna | str. 74 * 7. Zasada wzajemnego uznania i równoważności w działaniach administracji państw członkowskich Unii Europejskiej | str. 75 * Rozdział V * Podstawowe pojęcia teoretyczne w nauce prawa administracyjnego | str. 79 * 1. Aparat administracyjny | str. 79 * 2. Nadzór, kontrola, koordynacja, kierownictwo | str. 81 * 3. Współdziałanie | str. 83 * 4. Decentralizacja i centralizacja administracji | str. 85 * 5. Samorząd | str. 88 * 6. Rodzaje jednostek organizacyjnych w systemie administracji publicznej | str. 92 * A. Organ państwowy i organ administracji państwowej | str. 92 * B. Organy administracji (organy administrujące, organy administracji publicznej) | str. 93 * C. Rodzaje organów administracji | str. 94 * D. Kolegialność i jednoosobowość | str. 97 * E. Zakres działania i właściwość (kompetencja) organu | str. 97 * F. Zakład administracyjny | str. 102 * G. Inne jednostki organizacyjne w systemie administracji publicznej - nietypowe podmioty administrujące | str. 104 * H. Funkcje zlecone administracji publicznej | str. 110 * 7. Władztwo administracyjne | str. 113 * A. Cechy władztwa | str. 113 * B. Przymus państwowy a sankcja administracyjna | str. 114 * C. Formy przymusu państwowego | str. 115 * D. Przymus egzekucyjny a kara | str. 116 * E. Kary administracyjne | str. 116 * F. Władztwo zakładowe | str. 117 * 8. Publiczne prawa podmiotowe | str. 118 * 9. Ciężary publiczne | str. 120 * CZĘŚĆ DRUGA * ORGANIZACJA ADMINISTRACJI W POLSCE * * Rozdział VI * Administracja centralna | str. 127 * 1. Zagadnienia ogólne | str. 127 * 2. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej | str. 129 * 3. Podział centralnych organów administracji rządowej | str. 133 * 4. Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej | str. 135 * A. Skład Rady Ministrów | str. 136 * B. Funkcje i kompetencje Rady Ministrów | str. 136 * C. Organizacja i tryb działania Rady Ministrów | str. 139 * D. Reprezentowanie Rady Ministrów oraz ustanawianie pełnomocników rządu | str. 141 * E. Organy pomocnicze Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów | str. 143 * 5. Prezes Rady Ministrów i wiceprezesi Rady Ministrów oraz Kancelaria Prezesa Rady Ministrów | str. 147 * A. Prezes Rady Ministrów | str. 147 * B. Wiceprezes Rady Ministrów | str. 151 * C. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów | str. 152 * 6. Minister i ministerstwo | str. 153 * A. Pozycja prawna ministra | str. 153 * B. Sekretarze i podsekretarze stanu oraz ministerstwo | str. 162 * 7. Organy kolegialne o swoistej pozycji prawnej w systemie administracji centralnej | str. 164 * 8. Centralne organy administracji | str. 168 * A. Zakres i środki nadzoru | str. 171 * B. Rola organów (urzędów) centralnych | str. 172 * C. Inspekcje | str. 173 * 9. Nietypowe jednostki organizacyjne administracji centralnej | str. 175 * 10. Prezes Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej | str. 178 * Rozdział VII * Podziały terytorialne państwa | str. 181 * 1. Rys historyczny | str. 181 * 2. Klasyfikacja podziałów terytorialnych | str. 183 * 3. Podział zasadniczy | str. 186 * 4. Podziały pomocnicze | str. 187 * 5. Podziały specjalne | str. 188 * Rozdział VIII * Terenowa administracja rządowa zespolona | str. 189 * 1. Uwagi wstępne | str. 189 * 2. Wojewoda i jego pozycja prawna | str. 191 * A. Organizacyjnoprawne usytuowanie wojewody | str. 191 * B. Funkcje wojewody | str. 193 * C. Aparat pomocniczy wojewody | str. 199 * 3. Wojewódzka administracja zespolona | str. 201 * Rozdział IX * Terenowe jednostki organizacyjne administracji niezespolonej | str. 206 * Rozdział X * Samorząd terytorialny | str. 211 * 1. Podstawy prawne działania | str. 211 * 2. Zasada subsydiarności | str. 212 * 3. Zasada decentralizacji | str. 214 * 4. Zasada udziału samorządu terytorialnego w sprawowaniu władzy publicznej | str. 217 * 5. Ustrój samorządu terytorialnego w Polsce | str. 219 * A. Organy samorządu terytorialnego | str. 219 * B. Referendum lokalne | str. 221 * C. Statut | str. 224 * 6. Zadania samorządu | str. 225 * 7. Finansowe zabezpieczenie realizacji zadań samorządu terytorialnego | str. 231 * 8. Działalność prawotwórcza samorządu | str. 234 * 9. Nadzór nad samorządem terytorialnym | str. 235 * 10. Sądowa ochrona samodzielności samorządu | str. 240 * CZĘŚĆ TRZECIA * FUNKCJONOWANIE ADMINISTRACJI * * Rozdział XI * Pracownicy administracji publicznej | str. 245 * 1. Uwagi wstępne | str. 245 * 2. Pracownicy administracji państwowej i rządowej | str. 247 * A. Urzędnicy państwowi i inni pracownicy urzędów państwowych | str. 248 * B. Korpus służby cywilnej | str. 252 * 3. Pracownicy samorządowi | str. 262 * Rozdział XII * Prawne formy działania administracji | str. 268 * 1. Wprowadzenie | str. 268 * 2. Akty normatywne administracji | str. 271 * 3. Akt administracyjny | str. 273 * A. Rodzaje aktów administracyjnych | str. 277 * B. Moc obowiązująca aktu administracyjnego | str. 288 * C. Sprzeciw | str. 290 * 4. Ugoda | str. 292 * 5. Porozumienie administracyjne | str. 293 * 6. Czynności cywilnoprawne | str. 296 * 7. Prawo zamówień publicznych | str. 297 * 8. Czynności faktyczne | str. 301 * Rozdział XIII * Kontrola sądowa administracji publicznej | str. 306 * 1. Wprowadzenie | str. 306 * 2. Sądownictwo administracyjne | str. 308 * A. Podstawy prawne działania | str. 308 * B. Organizacja wojewódzkich sądów administracyjnych | str. 308 * C. Organizacja Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 309 * D. Zakres właściwości sądów administracyjnych | str. 311 * E. Zakres właściwości rzeczowej Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 313 * 3. Rola sądów powszechnych w kontroli administracji | str. 314 * Rozdział XIV * Kontrola administracji | str. 315 * 1. Charakterystyka kontroli administracji | str. 315 * 2. Kontrola zewnętrzna administracji rządowej | str. 317 * A. Kontrola niepaństwowa | str. 317 * B. Kontrola państwowa | str. 319 * 3. Kontrola wewnętrzna | str. 335 * A. Kontrola międzyresortowa | str. 337 * B. Kontrola wewnątrzresortowa | str. 339 * C. Kontrola zarządcza i audyt wewnętrzny | str. 340 * D. Kontrola niezawodowa (społeczna) | str. 341 * CZĘŚĆ CZWARTA * WYBRANE ZAGADNIENIA MATERIALNEGO PRAWA ADMINISTRACYJNEGO * * Rozdział XV * Wybrane zagadnienia administracyjnoprawnej regulacji gospodarki | str. 345 * 1. Wprowadzenie | str. 345 * 2. Prawo działalności gospodarczej | str. 346 * 3. Przedsiębiorstwa państwowe | str. 355 * A. Podstawy organizacji i funkcjonowania przedsiębiorstw państwowych | str. 355 * B. Samorząd pracowniczy | str. 360 * C. Komercjalizacja przedsiębiorstw państwowych i zbywanie akcji (udziałów) należących do Skarbu Państwa | str. 361 * 4. Nadzorowanie pomocy publicznej dla przedsiębiorców | str. 364 * 5. Nadzór państwa nad rynkiem kapitałowym | str. 367 * 6. Prawo dewizowe | str. 370 * A. Obrót dewizowy z zagranicą | str. 371 * B. Obrót wartościami dewizowymi w kraju | str. 371 * C. Wartości dewizowe | str. 371 * D. Zasady prawa dewizowego | str. 372 * E. Zezwolenie dewizowe | str. 373 * F. Ograniczenia i obowiązki dewizowe | str. 373 * 7. Prawo gospodarki nieruchomościami | str. 375 * 8. Zasady i tryb wywłaszczania nieruchomości | str. 381 * 9. Prawo gospodarki komunalnej | str. 385 * 10. Prawo mieszkaniowe | str. 398 * A. Korzystanie z lokali mieszkalnych przez funkcjonariuszy państwowych | str. 401 * B. Polityka państwa w zakresie gospodarki mieszkaniowej | str. 403 * 11. Prawo budowlane | str. 407 * 12. Prawo geodezyjne i kartograficzne | str. 411 * 13. Prawo komunikacji i łączności | str. 414 * A. Komunikacja lądowa | str. 415 * B. Komunikacja wodna | str. 424 * C. Komunikacja powietrzna | str. 427 * D. Łączność | str. 428 * 14. Prawo górnicze | str. 436 * 15. Prawo geologiczne | str. 439 * 16. Bezpieczeństwo energetyczne | str. 441 * A. Prawo energetyczne | str. 441 * B. Zapasy obowiązkowe | str. 446 * 17. Prawo normalizacji oraz jakości | str. 453 * 18. Prawo o miarach i prawo probiercze | str. 457 * 19. Dozór techniczny | str. 459 * 20. Prawo bankowe | str. 460 * 21. Polityka pieniężna | str. 465 * 22. Prawo antymonopolowe | str. 472 * 23. Prawo celne | str. 476 * A. Źródła prawa | str. 476 * B. Krajowe organy administracji publicznej właściwe w sprawach celnych i ich zadania | str. 477 * C. Dozór celny, kontrola celna i szczególny nadzór podatkowy | str. 483 * D. Postępowania administracyjne prowadzone przez organy celne | str. 484 * 24. Prawo ubezpieczeniowe | str. 486 * 25. Prawo ochrony środowiska | str. 492 * A. Podstawowe akty prawne w zakresie ochrony środowiska | str. 492 * B. Zasady systemu prawa ochrony środowiska | str. 495 * C. Organy administracji publicznej właściwe w sprawach ochrony środowiska | str. 498 * Rozdział XVI * Administracja spraw zdrowia | str. 500 * 1. Administracja zdrowia | str. 500 * 2. Przeciwdziałanie alkoholizmowi | str. 507 * 3. Zapobieganie narkomanii | str. 511 * 4. Prawo rynku produktów leczniczych | str. 516 * A. Pojęcie produktu leczniczego | str. 516 * B. Dopuszczanie produktów leczniczych do obrotu | str. 516 * C. Badania kliniczne leków | str. 517 * D. Wytwarzanie produktów leczniczych | str. 518 * E. Obrót produktami leczniczymi | str. 518 * F. Reklama produktów leczniczych | str. 519 * G. Refundacja produktów leczniczych | str. 520 * H. Organy właściwe w sprawach rynku leków | str. 520 * Rozdział XVII * Upowszechnianie informacji | str. 522 * 1. Zagadnienia wstępne | str. 522 * 2. Prawo prasowe | str. 523 * 3. Prawo o radiofonii i telewizji | str. 525 * 4. Polska Agencja Prasowa | str. 528 * 5. Ochrona informacji niejawnych | str. 529 * Rozdział XVIII * Dostęp do informacji publicznej | str. 534 * 1. Zagadnienia wstępne | str. 534 * 2. Zakres podmiotowy prawa do informacji publicznej | str. 535 * 3. Zakres przedmiotowy prawa do informacji publicznej | str. 536 * 4. Ograniczenia dostępu do informacji publicznej | str. 539 * 5. Tryb udostępniania informacji publicznej | str. 540 * A. Tryb bezwnioskowy | str. 540 * B. Tryb wnioskowy | str. 542 * 6. Ochrona prawa do informacji | str. 543 * Rozdział XIX * Administracja w dziedzinie oświaty, nauki i kultury | str. 544 * 1. Szkolnictwo podstawowe, ogólnokształcące, zawodowe | str. 544 * 2. Szkolnictwo wyższe, placówki naukowo-badawcze | str. 553 * A. Szkolnictwo wyższe | str. 553 * B. Polska Akademia Nauk | str. 560 * C. Placówki naukowo-badawcze | str. 564 * D. Stopnie i tytuły naukowe | str. 567 * 3. Organizacja upowszechniania kultury | str. 568 * 4. Kultura fizyczna i sport | str. 573 * 5. Prawna ochrona zabytków | str. 576 * A. Rejestr zabytków | str. 579 * B. Lista Skarbów Dziedzictwa | str. 580 * C. Pomnik historii | str. 580 * D. Park kulturowy | str. 580 * E. Uwzględnienie ochrony zabytków w planie zagospodarowania przestrzennego | str. 581 * F. Wywóz zabytków | str. 581 * Rozdział XX * Administracyjnoprawna sytuacja osób fizycznych | str. 584 * 1. Obywatelstwo | str. 584 * 2. Prawo o cudzoziemcach | str. 587 * A. Ogólny status cudzoziemca | str. 589 * B. Ochrona cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej | str. 597 * C. Szczególny status cudzoziemców - obywateli Unii Europejskiej | str. 602 * D. Cudzoziemiec z Kartą Polaka | str. 606 * 3. Zmiana imion i nazwisk | str. 607 * 4. Akty stanu cywilnego | str. 609 * 5. Ewidencja ludności, dowody osobiste, paszporty | str. 611 * 6. Ordery, odznaczenia, odznaki | str. 620 * Rozdział XXI * Administracyjnoprawna regulacja zrzeszania się oraz niektórych innych rodzajów aktywności obywateli związanej z realizacją ich praw i wolności | str. 627 * 1. Prawo o stowarzyszeniach | str. 629 * 2. Prawo o partiach politycznych | str. 634 * A. Ewidencja partii politycznych | str. 635 * B. Nadzór nad działalnością partii | str. 636 * C. Majątek partii | str. 637 * D. Finansowanie partii | str. 637 * 3. Prawo o gwarancjach wolności sumienia i wyznania | str. 640 * 4. Prawo o zgromadzeniach | str. 644 * Rozdział XXII * Administracyjnoprawna regulacja zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego | str. 648 * 1. Regulacja zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego | str. 649 * A. Policja | str. 651 * B. Straże i służby | str. 654 * C. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencja Wywiadu | str. 655 * D. Biuro Ochrony Rządu | str. 657 * E. Centralne Biuro Antykorupcyjne | str. 658 * 2. Administracyjnoprawny reżim stanu wyjątkowego | str. 660 * 3. Stan wojenny i jego regulacja prawna | str. 663 * 4. Administracyjnoprawna regulacja dotycząca zwalczania klęsk żywiołowych | str. 666 * 5. Regulacja ochrony przeciwpożarowej | str. 671 * 6. Zarządzanie kryzysowe | str. 674 * 7. Reglamentacja dostępu do broni, amunicji i materiałów wybuchowych | str. 678 * Rozdział XXIII * Administracja obrony kraju | str. 683 * 1. Wprowadzenie do administracji obrony kraju | str. 683 * 2. Zarys stanu prawnego | str. 685 * 3. Organy właściwe w sprawach obrony oraz ich zadania | str. 687 * 4. Świadczenia na rzecz obrony kraju | str. 694 * 5. Ochrona granicy państwowej | str. 696 * Wykaz podstawowej literatury | str. 699