W tomie 4 cyklu zostały opisane zagrożenia naturalne i cywilizacyjne, wynikające z narastania terroryzmu, konfliktów i problemów społecznych, coraz większej liczby odnotowywanych chorób cywilizacyjnych, wyczerpania nieodnawialnych źródeł energii oraz zasobów planety, a także wielu aspektów codziennego życia niosących ze sobą brak poczucia bezpieczeństwa człowieka.

Część I * ZAGROŻENIA NATURALNE * Rozdział 1. Kataklizmy naturalne i ich konsekwencje * 1.1. Zmiany klimatyczne * 1.2. Trzęsienia ziemi * 1.3. Tsunami * 1.4. Powodzie * 1.5. Aktywność wulkaniczna * 1.6. Huragany * 1.7. Historia ziemi * 1.8. Degradacja środowiska naturalnego * Rozdział 2. Zagrożenia pochodzące z Kosmosu * 2.1. Istota zagrożenia kosmicznego * 2.2. Eksploracja Marsa * 2.3. Pozaziemska cywilizacja * 2.4. Wizje katastrofalnych zniszczeń * Rozdział 3. Epidemie i pandemie * 3.1. Choroby zakaźne jako problem globalny * 3.2. Szpitale jako realne zagrożenie dla zdrowia * 3.3. Pasożyty malarii * 3.4. Schistosomatoza * 3.5. Filarioza * 3.6. Śpiączka afrykańska * 3.7. Rozwój mikroorganizmów * 3.8. Dżuma * 3.9. Przenoszenie chorób zakaźnych * 3.10. Zmiany w ekosystemie * 3.11. Nieznane szczepy wirusów * 3.12. Kontrola chorób * Część II * ZAGROŻENIA CYWILIZACYJNE * Rozdział 4. Zagrożenia wynikające z działania fal elektromagnetycznych i akustycznych oraz turbulencji * 4.1. Hałas i wibracje * 4.2. Negatywny wpływ pola magnetycznego na organizm człowieka * 4.3. Turbulencje * Rozdział 5. Somatyczne choroby cywilizacyjne * 5.1. Rodzaje i przyczyny chorób cywilizacyjnych * 5.2. Adaptacyjna rola emocji * 5.3. Znaczenie zmian psychogennych * 5.4. Alergia * 5.5. Astma * Rozdział 6. Manipulacje genetyczne w stosunku do ludzi * 6.1. Terapia genowa * 6.2. Projekt poznania ludzkiego genomu * 6.3. Ochrona prywatności * 6.4. Biologia syntetyczna * Rozdział 7. Sztuczna inteligencja * 7.1. Istota sztucznej inteligencji * 7.2. Trudności w skonstruowaniu "inteligentnego" komputera * 7.3. Perspektywy rozwoju maszyn przewyższających inteligencją człowieka * Rozdział 8. Toksykologia żywności * 8.1. Bezpieczeństwo i ryzyko zdrowotne w świetle współczesnej toksykologii żywności * 8.2. Szkodliwe składniki diety * 8.2.1. Toksyczne pierwiastki metaliczne * 8.2.2. Antybiotyki * 8.2.3. Aminy * 8.2.4. Chloropropanole * 8.2.5. Dioksyny * 8.2.6. Hormony * 8.2.7. Neuroleptyki * 8.2.8. Neurohormony stresu * 8.2.9. Glukozynolany * 8.2.10. Pestycydy * 8.2.11. Dodatki do żywności * 8.3. Zatrucia grzybami i mikotoksyny * 8.4. Żywność genetycznie zmodyfikowana * 8.5. Toksykologiczne aspekty opakowań do żywności * 8.6. Detoksykacja * Rozdział 9. Rabunkowa gospodarka zasobami Ziemi * 9.1. Ograniczenie obszarów uprawnych * 9.2. Możliwości produkcji żywności * 9.3. Popyt na surowce przemysłowe i wodę * 9.4. Znaczenie klimatu * 9.5. Ochrona środowiska * Rozdział 10. Skażenie gleby, powietrza i wody * 10.1. Zatruwanie środowiska naturalnego * 10.2. Odpowiedzialność prawna za skażenie środowiska * 10.3. Polskie programy ochrony środowiska dotyczące ochrony powietrza * 10.4. Ochrona wód * 10.4.1. Przepisy prawne regulujące korzystanie z zasobów wodnych * 10.4.2. Pozwolenie wodnoprawne * Rozdział 11. Potrzeba ochrony flory i fauny jako naturalnych składników środowiska człowieka * 11.1. Kategoryzacja ochrony środowiska * 11.2. Ochrona środowiska a turystyka * 11.3. Obszary chronione * 11.4. Ochrona zwierząt * Rozdział 12. Odpady i śmieci * 12.1. Odpady i śmieci jako problem globalny * 12.2. Biodegradacja i recycling * 12.3. Usuwanie odpadów z własnego kraju * 12.4. Negatywne skutki wydobywania uranu * 12.5. Gospodarka odpadami * Część III * PROBLEMY SPOŁECZNE * Rozdział 13. Terroryzm we współczesnym świecie * 13.1. Terroryzm jako strategia komunikacyjna * 13.2. Internacjonalizacja terroryzmu * 13.3. Groźby użycia broni bakteriologicznej * 13.4. Nowy typ terrorysty * Rozdział 14. Konflikty społeczne na tle nierówności ekonomicznych * 14.1. Istota nierówności ekonomicznych * 14.2. Mechanizmy alokacji zasobów w gospodarce * 14.3. Badania nierówności ekonomicznych * 14.4. Zmiany struktur społecznych * Rozdział 15. Życie w wielkich aglomeracjach * 15.1. Zagęszczenie miast * 15.2. Rola miasta * 15.3. Kryzys w funkcjonowaniu miast * 15.4. Jakość życia w miastach * Rozdział 16. Zagrożenie bezpieczeństwa człowieka w wyniku działań wojennych * 16.1. Interdyscyplinarna interpretacja wojny * 16.2. Ekonomia wojny * 16.3. Natura współczesnych konfliktów zbrojnych * Rozdział 17. Konflikty społeczne na tle kulturowym wywołane przez globalizację * 17.1. Istota globalizacji * 17.2. Krytyka globalizacji * 17.3. Kultura uniwersalna * 17.4. Tendencje odśrodkowe procesów globalizacji * Rozdział 18. Postawy rywalizacji w świecie społecznym * 18.1. Istota rywalizacji * 18.2. Zagadnienie aspiracji * 18.3. Rywalizacja a współpraca * 18.4. Negatywne skutki rywalizacji * 18.5. Rywalizacja a agresja * Rozdział 19. Przemiany demograficzne * 19.1. Problemy starszej populacji * 19.2. Ocena możliwości obniżenia liczby zgonów * 19.3. Strategie przedłużania życia * Rozdział 20. Migracje * 20.1. Rodzaje migracji * 20.2. Przyczyny migracji * 20.3. Modele migracji * 20.4. Postępowanie z uchodźcami * 20.5. Problem dzieci opuszczonych * Rozdział 21. Wykluczenie i alienacja * 21.1. Dwa podejścia do przyczyn wykluczenia * 21.2. Perspektywy badań nad ubóstwem * 21.3. Bezrobocie * 21.4. Wykluczenie niepełnosprawnych * 21.5. Istota alienacji i jej skutki * 21.6. Zapobieganie alienacji * 21.7. Integracja teorii alienacji * 21.8. Obce dla jednostki sytuacje * Rozdział 22. Postawy fundamentalistyczne uwarunkowane względami ideologicznymi i religijnymi * 22.1. Rozumienie ideologii * 22.2. Realizacja ideologicznych założeń * 22.3. Ruchy anarchistyczne * 22.4. Motywacja religijna terrorystów * Rozdział 23. Konsumpcjonizm i pragmatyzacja świadomości człowieka * 23.1. Człowiek w społeczeństwie konsumpcyjnym * 23.2. Merkantylizm psychiczny * Rozdział 24. Zagrożenia rozproszone - wypadki w życiu codziennym * 24.1. Zdarzenia powtarzalne i unikatowe * 24.2. Ocena zdarzeń * 24.3. Zmiany w technologii * 24.4. Normy z zakresu bezpieczeństwa pracy * 24.5. Ryzykowne zachowania użytkowników dróg * Rozdział 25. Zagrożenia bezpieczeństwa spowodowane katastrofami inżynieryjnymi i technologicznymi * 25.1. Skutki katastrof atomowych * 25.2. Trzęsienia ziemi * 25.3. Skażenia toksyczne środkami przemysłowymi * 25.4. Materiały wybuchowe * 25.5. Ograniczenie skutków katastrof * Rozdział 26. Nieprawidłowe odżywianie się * 26.1. Prawidłowe żywienie człowieka * 26.2. Choroby jako skutki wadliwego odżywiania * 26.3. Rola hormonów * 26.4. Znaczenie węglowodanów i insuliny * 26.5. Nadmierne łaknienie jako uzależnienie * 26.6. Niemożność precyzyjnego określenia kaloryczności * Część IV * ZABURZENIA PSYCHICZNE * Rozdział 27. Współczesna cywilizacja jako źródło zagrożeń dla zdrowia psychicznego * 27.1. Negatywny wpływ cywilizacji na zdrowie psychiczne * 27.2. Deficyt sensu życia * 27.3. Depresja * Rozdział 28. Chroniczne zmęczenie * 28.1. Istota i przyczyny zmęczenia * 28.2. Stres a zmęczenie * 28.3. Wysiłek * 28.4. Zespół przewlekłego zmęczenia * 28.5. Styl życia * Rozdział 29. Zakłócenia naturalnych rytmów biologicznych * 29.1. Czynniki regulujące aktywność człowieka * 29.2. Funkcje genów w kształtowaniu zegara biologicznego * 29.3. Wpływ zmian klimatycznych na rytmy biologiczne * Rozdział 30. Utrata tożsamości w ponowoczesnym świecie * 30.1. Skutki transformacji kulturowej * 30.2. Problem tożsamości człowieka * 30.3. Wpływ globalizacji na tożsamość człowieka * 30.4. Rola kultur narodowych w kształtowaniu zbiorowości ludzkich * 30.5. Dynamika organizacji życia społecznego * Część V * KATASTROFICZNE SCENARIUSZE FUTUROLOGÓW * Rozdział 31. Upowszechnienie internetu oraz cyborgizacja człowieka * 31.1. Wpływ internetu na mózg człowieka * 31.2. Zalety internetu * 31.3. Wpływ technologii na rozwój cywilizacji * 31.4. Problematyka cyborgizacji * Rozdział 32. Przeludnienie globu * 32.1. Dynamiczny wzrost ludności * 32.2. Skutki zmian demograficznych * 32.3. Prognozy demograficzne * Rozdział 33. Bezpieczeństwo energetyczne * 33.1. Pojęcie bezpieczeństwa energetycznego * 33.2. Warunki tworzenia bezpieczeństwa energetycznego * 33.3. Ekologiczny wymiar bezpieczeństwa energetycznego * 33.4. Przestrzenne ujęcie bezpieczeństwa energetycznego * 33.5. Bezpieczeństwo energetyczne jako składowa część bezpieczeństwa narodowego * 33.6. Rozwój energetyki jądrowej * 33.7. Europejska współpraca energetyczna * Rozdział 34. Zmiany klimatu * 34.1. Skutki zmian klimatu * 34.2. Ochrona klimatu * 34.3. Migracja klimatyczna * 34.4. Handel uprawnieniami do emisji CO2 * 34.5. Ochrona środowiska * 34.6. Przeciwdziałanie zmianom klimatycznym * Rozdział 35. Promieniowanie kosmiczne * 35.1. Energia promieniowania kosmicznego * 35.2. Pochodzenie promieni kosmicznych * Bibliografia *