Marnotrawstwo jest zjawiskiem bezpośrednio związanym z konsumpcją, globalizacją ekonomiczną, usuwaniem odpadów oraz użyciem pestycydów. Jest jednocześnie tak samo szkodliwe, jak i niezbędne do funkcjonowania i reprodukcji życia społecznego oraz systemu kapitalistycznego. Współistnienie tych dwóch przeciwnych wymiarów stanowi niesamowity paradoks, który potęguje rozwój oraz krytykę zjawiska marnotrawstwa w tym samym czasie. Społeczeństwo marnotrawców? to praca dokonująca imponującego wysiłku intelektualnego, aby ten paradoks wyeksponować. Jest to książka, która bada funkcje społeczne marnotrawstwa, a także równoległą proliferację krytyki tego zjawiska. Co więcej, monografia, badając te dwa aspekty, obejmuje w istocie wszystkie wątki związane z tym zjawiskiem. Ariel Modrzyk prowadzi czytelnika w szybkim, ale nienarzucającym się tempie po ścieżkach zazwyczaj pełnych uprzedzeń i normatywnych wskazówek - od tradycyjnych perspektyw filozoficznych na temat marnotrawstwa do współczesnych praktyk dzielenia terytorium w ramach zjawiska freeganizmu. Z recenzji dr hab. Adriany Micy

Wykaz stosowanych skrótów * Wprowadzenie * CZĘŚĆ I MARNOTRAWSTWO ORAZ MARNOTRAWSTWO ŻYWNOŚCI. ZARYS PROBLEMU * Rozdział 1. Ku formalnej definicji marnotrawstwa * 1.1. Esencjalne ujęcia marnotrawstwa * 1.1.1. Systemowe rozumienie marnotrawstwa * 1.1.2. Marnotrawne praktyki * 1.2. Formalne ujęcie marnotrawstwa * 1.2.1. Marnotrawstwo jako nieprawomocna dewaluacja * Rozdział 2. Historyczne i współczesne konteksty niezużywania żywności dla celów konsumpcji ludzkiej * 2.1. Ontologiczny status żywności * 2.2. Historyczne ślady niekonsumowania żywności * 2.3. Marnotrawstwo żywności w raportach badawczych * 2.4. Jakościowe badania marnotrawstwa żywności z perspektywy nauk społecznych * Rozdział 3. Dominujący dyskurs interpretacyjny na temat marnotrawstwa żywności: dekonstrukcja * 3.1. Główne raporty na temat marnotrawstwa żywności: metodologia i podstawowe definicje * 3.2. Przypadek badania Komisji Europejskiej: metodologia * 3.2.1. Przypadek badania Komisji Europejskiej: społeczne funkcjonowanie w Polsce * 3.3. Forma i treść dominującego dyskursu interpretacyjnego na temat marnotrawstwa żywności * 3.4. Modele jednostki i projekty polityczne związane z dominującym dyskursem na temat marnotrawstwa żywności * 3.5. Podsumowanie * CZĘŚĆ II NORMA NIEMARNOWANIAWŻYCIU CODZIENNYM GOSPODARSTW DOMOWYCH I WYBRANYCH INSTYTUCJI * Rozdział 4. Projekt badań i jego metodologia * 4.1. Podstawowe trudności badania marnotrawstwa żywności * 4.2. Metodologia, problem badawczy i cele empiryczne badań * 4.3. Scenariusz wywiadu * 4.4. Kodowanie wywiadów i założenia dotyczące prezentacji wyników badań empirycznych * Rozdział 5. Norma niemarnowania żywności w gospodarstwie domowym * 5.1. Społeczne źródła normy niemarnowania żywności * 5.1.1. Wpajanie małym dzieciom normy niemarnowania * 5.1.2. Dyscyplinowanie marnotrawnych zachowań dzieci w szkole * 5.1.3. Negocjacje między rodzicami a dorosłymi dziećmi * 5.1.4. Pokolenie seniorów - herosów normy niemarnowania żywności * 5.1.5. Wzajemny wpływ w związku intymnym * 5.1.6. Rola mediów i ekspertów * 5.1.7. Podsumowanie * 5.2. Kłopotliwe przygotowywanie posiłków i zjadanie resztek * 5.2.1. Nakładanie sobie na talerz i dojadanie po innych * 5.3. Przechowywanie i praktyki wyrzucania żywności z lodówki * 5.4. Praktyki zapobiegania marnotrawstwu żywności * 5.5. Wyrzucanie żywności w czasie świąt i świętowania * 5.5.1. Wyrzucanie żywności podczas świąt Bożego Narodzenia i Wielkanocy * 5.5.2. Zmaganie się z nadwyżką żywności podczas świąt okolicznościowych * 5.6. Spektakularne przykłady tracenia żywności * 5.7. Marnotrawstwo żywności jako przyczynek do rozmowy o doświadczeniu zmian w życiu codziennym * 5.7.1. Zmiany postrzegania ogródków oraz praktyk uprawy * 5.7.2. Zmiany praktyk przetwarzania i przechowywania żywności * 5.7.3. Zmiany w sferze hodowli zwierząt * 5.7.4. Podsumowanie * 5.8. Dominujące wzory ewaluacji wartości żywności * 5.8.1. Żywność "naturalna" versus "sztuczna" * 5.8.2. Wzory wartościowania wybranych artykułów żywnościowych * 5.8.2.1. Chleb * 5.8.2.2. Mięso * 5.8.2.3. Jabłka, resztki z obiadu oraz podarowany przez znajomych sok własnej roboty * 5.8.3. Zasady klasyfikacji świeżości żywności * 5.8.3.1. "Świeże", "nieświeże", "zepsute" * 5.8.3.2. Pleśń * 5.8.3.3. Data ważności * 5.8.3.4. Podsumowanie * Rozdział 6. Norma niemarnowania w bliskim otoczeniu gospodarstwa domowego * 6.1. Wymiany społeczne jako redukcja nadwyżki żywności * 6.1.1. Specyfika mieszkań studenckich * 6.2. Dokarmianie zwierząt jako sposób na zapobieganie marnotrawstwu * 6.2.1. Podsumowanie * 6.3. Utylizacja i alternatywne sposoby zużycia żywności * 6.3.1. Pozostawianie chleba "na śmietnikach" * 6.4. Zbieractwo żywności * 6.4.1. Śmietniki i zbieractwo jako "wyciąganie" * 6.4.2. Drzewa i krzewy, czyli zbieractwo jako "zrywanie" * Rozdział 7. Norma niemarnowania a etyka dobroczynności * 7.1. Zasady przekazywania żywności w sytuacji bezpośredniego kontaktu z potrzebującym * 7.2. Opinie na temat instytucjonalnych form pomocy żywnościowej oraz marnotrawstwa żywności w organizacjach * 7.3. Rzeczywistość codzienna działalności Banku Żywności * 7.4. Drugi zinstytucjonalizowany obieg z perspektywy odbiorców żywności * Rozdział 8. Norma niemarnowania w organizacjach nastawionych na zysk * 8.1. Interwencje aktorów zewnętrznych w zarządzanie żywnością przez supermarket * 8.1.1. Konsumenci i sprzedawcy: zakupy * 8.1.2. Konsumenci i sprzedawcy: daty ważności i kwestia świeżości * 8.1.3. Kulisty supermarketu: freeganki * 8.1.4. Kulisty supermarketu: zbieracze * 8.1.5. Opinie o freeganach i wyrzucaniu żywności przez supermarkety * 8.2. Wpływ aktorów wewnętrznych na praktyki wyrzucania żywności w świecie organizacji nastawionej na zysk * 8.2.1. Dystrybucja żywności oraz ewidencjonowanie strat w supermarketach * 8.2.2. Wyrzucanie żywności jako element napięć klasowych * 8.3. Wybrane konteksty funkcjonowania normy niemarnowania żywności w lokalach gastronomicznych * 8.3.1. Podsumowanie * Rozdział 9. Społeczne definicje marnotrawstwa żywności * Rozdział 10. Wnioski teoretyczne, empiryczne i praktyczne. Syntetyczne podsumowanie wyników badań * 10.1. Cztery zmienne różnicujące praktyki wyrzucania oraz przekonania na temat marnotrawstwa żywności * 10.2. Wyrzucanie żywności jako przyczynek do szerszych rozważań na temat ontologii porządku społecznego * 10.3. Znaczenie symboliki żywności dla jej zużycia * 10.4. Norma niemarnowania żywności jako instytucja * 10.5. Mapa pograniczy normy niemarnowania * 10.6. Zakaz niemarnowania jako norma średniego zasięgu * 10.7. Teoretyczne postscriptum * Bibliografia * Summary: Wasteful society? Functions and Status of the Norm of not Wasting Food