Stan pandemii to niezwykle trudna sytuacja, w której trzeba podejmować niełatwe decyzje, i to na różnych szczeblach. To sytuacja dużej niepewności, więc zdarza się również, że panuje inercja decyzyjna. Na skutek owych decyzji ludzie poddają się (lub nie) przeróżnym zaleceniom medycznym i rygorom sanitarnym, są przy tym mniej lub bardziej skłonni do podejmowania ryzyka (bądź do jego unikania), a pośród rozmaitych emocji nierzadko doświadczają silnego lęku i depresji. O wszystkich tych kwestiach sporo do powiedzenia mają nauki behawioralne, w których od lat prowadzi się badania empiryczne na ten temat. Sytuacja pandemii COVID-19, z którą obecnie mamy do czynienia, nie może być rozpatrywana wyłącznie jako problem medyczny. Od podejmowanych decyzji - a także od sposobu ich komunikowania - zależy bowiem zarówno ludzkie zdrowie i życie, jak i to, jak szybko uda się opanować kryzys. Czworo znakomitych psychologów, reprezentujących różne subdyscypliny, przygotowało wieloaspektowe opracowanie dotyczące stanu pandemii, analizowanego właśnie z perspektywy pozamedycznej. Praca ta jest przeglądem tego zagadnienia, dokonanym z uwzględnieniem zarówno klasycznych już koncepcji teoretycznych, jak i wyników najnowszych ujęć oraz badań empirycznych. Autorzy omawiają między innymi takie kwestie, jak podmiotowość człowieka znajdującego się w niejasnej i niepewnej sytuacji, rola lęku w podejmowaniu decyzji i szacowaniu ryzyka, zaufanie do innych ludzi oraz do instytucji, tożsamość grupowa i poczucie wspólnotowości, znaczenie kapitału społecznego czy zautomatyzowane lub w pełni świadome rytuały indywidualne i społeczne. Rozważania autorów zostały uzupełnione wprowadzeniem, które z perspektywy biologicznej wyjaśnia, czym jest pandemia, a także omówieniem różnic kulturowych i rozmaitych reakcji poszczególnych państw na kryzys pandemiczny.

WPROWADZENIE * CZĘŚĆ PIERWSZA CZŁOWIEK W OBLICZU PANDEMII * ROZDZIAŁ 1. PERSPEKTYWA INDYWIDUALNA * 1.1 CZŁOWIEK JAKO PROBLEM LUB CZŁOWIEK JAKO ROZWIĄZANIE * 1.2 PSYCHOLOGICZNE DOŚWIADCZENIE PANDEMII: NIEPEWNOŚĆ I LĘK * 1.2.1 LĘK PRZED ZACHOROWANIEM I LĘK PRZED ŚMIERCIĄ SPECYFICZNE RODZAJE LĘKU POJAWIAJĄCE SIĘ W PANDEMII * 1.2.2 PODATNOŚĆ NA LĘK I RÓŻNICE INDYWIDUALNE W DOŚWIADCZANIU LĘKU1 * 1.2.3 STRATEGIE RADZENIA SOBIE Z NIEPEWNOŚCIĄ I LĘKIEM2 * 1.3 EMOCJONALNE MECHANIZMY ZWIĄZANE Z ZAGROŻENIEM * 1.4 MECHANIZMY POZNAWCZE ZWIĄZANE Z ZAGROŻENIEM * 1.5 OPTYMIZM * 1.5.1 ZNACZENIE OPTYMIZMU DLA SAMOREGULACJI I RELACJI SPOŁECZNYCH W KONTEKŚCIE ZAGROŻENIA * 1.5.2 NIEREALISTYCZNY OPTYMIZM I POZYTYWNE ZŁUDZENIA * 1.6 PERCEPCJA RYZYKA * 1.6.1 OCENIANIE RYZYKA * 1.6.2 DUALNY MODEL PERCEPCJI RYZYKA ROLA EMOCJI I CZYNNIKÓW POZNAWCZYCH * 1.6.3 SPECYFICZNE EFEKTY LĘKU I WIEDZY W PERCEPCJI RYZYKA * 1.6.4 PERCEPCJA RYZYKA A PODEJMOWANIE DZIAŁAŁ ZABEZPIECZAJĄCYCH * 1.7 PROCESY DECYZYJNE W SYTUACJI ZAGROŻENIA * 1.7.1 KOMPROMISY W PODEJMOWANIU DECYZJI * 1.8 ZAUFANIE DO EKSPERTÓW * 1.9 SZCZEPIENIA SPOSOBEM NA RADZENIE SOBIE Z PANDEMIĄ4 * ROZDZIAŁ 2. PERSPEKTYWA GRUPOWA * 2.1 W KRYZYSIE WAŻNA JEST GRUPA * 2.2 ULEGANIE, NAŚLADOWANIE, PODĄŻANIE, CZYLI JAK ODDZIAŁYWAĆ NA GRUPY * 2.3 WSPÓŁPRACA: ORIENTACJA WSPÓLNOTOWA I INDYWIDUALISTYCZNA * 2.4 GDY BRAKUJE PRZYWIĄZANIA DO GRUPY * 2.5 ZACHOWANIA ZBIOROWE PROTESTY * 2.6 PERCEPCJA NIERÓWNOŚCI SPOŁECZNYCH * ROZDZIAŁ 3. POZIOM SPOŁECZNY * 3.1 ZAUFANIE INSTYTUCJONALNE * 3.1.1 ŹRÓDŁA ZAUFANIA DO INSTYTUCJI * 3.1.2 ZAUFANIE OPARTE NA OCENIE * 3.1.3 ZAUFANIE DO INSTYTUCJI POLITYCZNYCH * 3.1.4 ZAUFANIE DO INSTYTUCJI PUBLICZNYCH * 3.1.5 SPRAWIEDLIWOŚĆ PROCEDURALNA * 3.1.6 ZAUFANIE INSTYTUCJONALNE W KONTEKŚCIE KRYZYSU * 3.1.7 ZAUFANIE INSTYTUCJONALNE A PRZESTRZEGANIE PRAWA (COMPLIANCE) * 3.2 KAPITAŁ SPOŁECZNY * 3.2.1. KAPITAŁ SPOŁECZNY JAKO CZYNNIK WARUNKUJĄCY PRZESTRZEGANIE PRAWA * 3.2.2 KAPITAŁ SPOŁECZNY JAKO ŹRÓDŁO WSPARCIA I ZASOBÓW * 3.2.3 KAPITAŁ SPOŁECZNY A DOBROSTAN * 3.2.4 KAPITAŁ SPOŁECZNY A ZDROWIE * 3.2.5 NIERÓWNOŚCI W WYKORZYSTANIU KAPITAŁU SPOŁECZNEGO * 3.2.6 WPŁYW KRYZYSU NA KAPITAŁ SPOŁECZNY * 3.2.7 KAPITAŁ SPOŁECZNY A ODPORNOŚĆ SPOŁECZNOŚCI * ROZDZIAŁ 4. KOMUNIKOWANIE W PANDEMII * 4.1 WPŁYW MEDIÓW NA ZDROWIE PSYCHICZNE W TRAKCIE PANDEMII1 * 4.1.1 DEZINFORMACJA W CZASIE PANDEMII COVID-19 * 4.1.2 DLACZEGO FAŁSZYWE INFORMACJE TAK SZYBKO SIĘ ROZPRZESTRZENIAJĄ * 4.1.3 DZIAŁANIA MAJĄCE NA CELU ZWALCZANIE DEZINFORMACJI ZWIĄZANEJ Z COVID-19 * 4.1.4 ODPORNOŚĆ NA FAŁSZYWE INFORMACJE * 4.2 KOMUNIKOWANIE RYZYKA * 4.2.1 PROSTE I JEDNOZNACZNE KOMUNIKATY * 4.2.2 ODPOWIEDNIE SFORMUŁOWANIE PRZEKAZU * 4.2.3 MODEL KOMUNIKOWANIA ZAGROŻENIA * ROZDZIAŁ 5. PODSUMOWANIE * 5.1 EMOCJE REGULUJĄ PODEJMOWANIE DECYZJI PROZDROWOTNYCH * 5.2 PERCEPCJA RYZYKA * 5.3 PODEJMOWANIE DECYZJI W PANDEMII * 5.4 PRZEKONANIA, IDEOLOGIA, WARTOŚCI * 5.5 POSZUKIWANIE INFORMACJI * 5.6 ZAUFANIE DO INSTYTUCJI * 5.7 KAPITAŁ SPOŁECZNY * 5.8 KOMUNIKOWANIE ZAGROŻEŁ * CZĘŚĆ DRUGA SPOŁECZEŁSTWO W OBLICZU PANDEMII * ROZDZIAŁ 6. PANDEMIA A RÓŻNICE KULTUROWE. WYBRANE PRZYKŁADY ZE ŚWIATA ISLAMU I HINDUIZMU * 6.1 MUZUŁMANIE WOBEC PANDEMII * 6.2 PANDEMIA COVID-19 A HINDUIZM WYBRANE PRZYKŁADY * 6.3 UWAGI KOŁCOWE * ROZDZIAŁ 7. PAŁSTWA WOBEC PANDEMII. PERSPEKTYWA PORÓWNAWCZA * 7.1 WSTĘP * 7.2 INTERWENCJE UKIERUNKOWANE NA ZATRZYMANIE PANDEMII * 7.3 KLUCZOWE DECYZJE, KTÓRE NALEŻY PODJĄĆ PRZED ANALIZĄ DANYCH * 7.4 WYNIKI * 7.5 WNIOSKI * BIBLIOGRAFIA * BIOGRAMY AUTORÓW *