W książce zaakcentowano kwestie obecności i codziennej aktywności człowieka w środowisku. Pedagodzy społeczni w toku własnych eksploracji wskazują na potrzebę promowania działań mobilizujących i uruchamiających różnorodne inicjatywy społeczne w życiu codziennym, wyrażające się przez zachowania twórcze, innowacyjne, podmiotowe, a przede wszystkim dobrowolne. By taka aktywność mogła zaistnieć, muszą być stworzone odpowiednie warunki społeczno-kulturowe, polityczne, w których żyje człowiek, powinny być respektowane wartości ludzkie oraz powinna być podejmowana szeroko pojęta edukacja społeczna, od której zależeć będzie możliwość bycia obecnym, twórczym, uspołecznionym w środowisku życia; gdzie przeplata się tradycja i współczesność, gdzie nie mogą tracić na znaczeniu: wspólnota, tożsamość miejsca, współpraca, zaangażowanie, spotkanie z drugim człowiekiem. Na ten istotny aspekt - ważności aktywnego funkcjonowania jednostki w środowisku lokalnym dla teoretycznych poszukiwań, badawczych inspiracji czy też (bardzo pożądanych) praktycznych działań pedagogiki społecznej - zwrócono szczególną uwagę w prezentowanej monografii

Wstęp * CZĘŚĆ I. WYBRANE ODNIESIENIA TEORETYCZNOBADAWCZE * Katarzyna Segiet * Pedagogika współbycia inspiracją dla społeczności lokalnej i aktywności * człowieka * Jerzy Modrzewski * Wiejskość vs miejskość - istota wartości siedlisk ludzkich * Mariusz Cichosz * Środowisko/środowisko wychowawcze w ujęciu pedagogiki społecznej - * tradycja i współczesność * Ewa Włodarczyk * Indywidualizm kontra wspólnota * Barbara Lipińska * "Duch miejsca i tożsamość lokalna" - rozważania dotyczące badań przestrzeni * człowieka * CZĘŚĆ II. WYZWANIA EDUKACYJNE * Waldemar Segiet * Budowanie wspólnoty zadaniem edukacyjnym * Małgorzata Rosalska * Wychowanie do współpracy w ujęciu pedagogiki przeżyć Kurta Hahna * Daria Hejwosz-Gromkowska * Kultura strachu, edukacja a wspólnotowość - ujęcie socjopedagogiczne * Aleksandra Boroń * Pedagogika współbycia jako przestrzeń spotkania z "Innym" w perspektywie * sztuki * Katarzyna Pawełek * Praca nad charakterem człowieka jako przykład współbycia wychowawcy * i wychowanka * Bożena Kanclerz * Szkoła jako inicjator aktywności sąsiedzkiej - model teoretyczny a rzeczywistość * CZĘŚĆ III. AKTYWNE DZIAŁANIE W ŚRODOWISKU * Kamila Słupska * Cel? Zaangażowanie mieszkańców... Teoria i praktyka aktywizowania społeczności lokalnej (od uzasadnienia potrzeby działań do przykładów ich realizacji) * Agnieszka Naumiuk * "O byciu dobrym sąsiadem", czyli o sąsiedztwie jako powinności i wyznaczniku człowieczeństwa w kontekście współczesnych zadań pedagogiki współbycia * Bohdan Skrzypczak * Kooperatywa spożywcza - społeczność, instytucja, maszyna edukacyjna * Agata Matysiak-Błaszczyk, Karolina Kmiecik-Jusięga * Wspólnotowość, zaangażowanie społeczne i aktywność kobiet wiejskich działających w organizacjach typu koło gospodyń wiejskich na przykładzie małopolskiego Koła Przyjaciół Brzozówki * Halina Guzy-Steinke * Między nami sąsiadami... Obcy, cudzoziemiec - stosunek studentów do obywateli Ukrainy * Beata Górnicka * Osoby z niepełnosprawnością w przestrzeni środowiska społecznego: lokalnego i sąsiedzkiego * Noty o Autorach *