Część I * Kompetencje nauczycieli jako kategoria pojęciowa współczesnej pedeutologii * Rozdział I * Teoretyczne aspekty kompetencji nauczycielskich * 1.1. Społeczno-kulturowy kontekst nabywania kompetencji nauczycielskich * 1.2. Szkolnictwo polskie po okresie wielkiej zmiany * 1.3. Nauczyciel w zmieniającej się rzeczywistości edukacyjnej * 1.4. Doskonalenie nauczycieli w świetle potrzeb i możliwości szkoły * 1.5. Założenia nabywania i doskonalenia kompetencji nauczycielskich * Rozdział II * Koncepcje nabywania kompetencji nauczycielskich * 2.1. Humanistyczny model nabywania kompetencji nauczycielskich * 2.2. Emancypacja poprzez edukację nauczycielską * 2.3. Refleksyjna praktyka w kształceniu nauczycieli * 2.4. Kompetencje pragmatyczne nauczycieli * 2.5. Kompetencje wynikające z etyki zawodowej * * Rozdział III * Nowe spojrzenie na rolę nauczyciela * 3.1. W poszukiwaniu profesjonalnych wizji zawodu nauczyciela * 3.2. Praktyka w kształceniu nauczycieli wspomagająca profesjonalizm w pracy pedagogicznej * 3.3. Nauczycielska samodzielność w sytuacjach nauczania * 3.4. Współczesne spojrzenie na rolę zawodową nauczyciela * Część II * Profesjonalizm, kompetencje, rola nauczyciela jako przedmiot badań nauk społecznych * Rozdział IV * Badania pedeutologiczne w kontekście zmiany społecznej * 4.1. Zmiany w badaniach społecznych * 4.2. Zmiana społeczna i jej znaczenie dla badań pedagogicznych * 4.3. Zmiana społeczna i jej znaczenie dla badań nauczycieli * * Rozdział V * Proces badawczy – założenia i realizacja * 5.1. Paradygmat interpretatywny i krytyczny * 5.2. W poszukiwaniu strategii badawczej * 5.3. Teoria ugruntowana jako praktyka badania jakościowego * 5.4. Cel i problematyka badawcza * 5.5. Postępowanie badawcze * 5.5.1. Dobór uczestników badań * 5.5.2. Metody i techniki badawcze * 5.6. Organizacja i teren badań * Część III * „Sami o sobie” nauczyciele w świetle przeprowadzonych badań * Rozdział VI * Droga do zawodu w narracjach nauczycieli * 6.1. Dlaczego ten zawód? * 6.2. Tradycja rodzinna – świadomy wybór czy determinizm sytuacyjny (?) * 6.3. Powołanie – między dziecięcym marzeniem a „dorosłą rzeczywistością” * 6.4. Autorytet – motywacje pozytywne i negatywne * 6.5. Między przypadkiem a koniecznością – różne drogi do zawodu * Rozdział VII * Nabywanie kompetencji zawodowych w świetle badań własnych * 7.1. Podstawy metodologiczne kompetencji zawodowych nauczycieli * 7.2. System edukacji a system kształcenia nauczycieli * 7.3. Nauczyciele w procesie doskonalenia zawodowego * 7.4. Nauczyciele o swoich kompetencjach zawodowych * Zamiast zakończenia – Samowiedza nauczycieli w świetle badań nad profesjonalizmem, kompetencjami i rolą * Wykaz aktów prawnych * Bibliografia * Załączniki * Ankieta do nauczycieli * Ankieta do dyrektorów szkół * Spis tabel * Spis rysunków

[.] Recenzowana książka jest oryginalnym studium empirycznym trudnej, opresyjnej relacji nauczyciel - uczeń, wynikającym z potrzeby zrozumienia medialnie nagłaśnianego, powierzchownie opisywanego i popkulturowo wyjaśnianego zjawiska narastającej agresji młodzieży. To znakomicie dobrany materiał faktograficzny, będący zapisem przykładów opresyjnych zachowań, do jakich dochodzi w polskiej szkole, a także pogłębiona, wielowątkowa interpretacja relacji, opisanych z punktu widzenia ucznia-sprawcy i nauczyciela-ofiary. Jednak dzięki bogatemu teoretycznemu zapleczu, bogactwie przywołanych wypowiedzi i opisanych zachowań każdy z nas - czytelników może role te w każdej chwili odwrócić. Jakimi jesteśmy wychowawcami, na co daliśmy przyzwolenie świadomie, a no co pozwalamy przez zaniechanie? Czy potrafimy jeszcze z młodymi stworzyć przestrzeń wspólnej uwagi? W tej oryginalnej, inspirującej do namysłu i dyskusji książce, pytanie jest punktem wyjścia, ale i punktem dojścia, co sprawia, że nie mamy wrażenia jakiejś eksperckości, jakiegoś zamknięcia w jednej tylko, dopuszczanej przez Autorkę interpretacji. Jest raczej odwrotnie. Proponowane przez nią konteksty rozumienia opresyjności otwierają na nowe pytania, nowe tropy, na myślenie, kto jest kim w edukacji szkolnej, kto jest dla kogo i co się stało/staje dzisiaj ze szkołą? Czytelnik zostaje z tymi pytaniami jako efektem lektury ciekawej, wartościowej, spójnej, oryginalnej, nowatorskiej metodologicznie, poznawczo i strukturalnie. dr hab. Mirosława Nowak-Dziemianowicz, prof. DSW

WPROWADZENIE * Sytuacja problemowa * Medialny kontekst zjawiska * Zachowania opresyjne uczniów * Koncepcja i struktura badań nad szkolną opresją * CZĘŚĆ I * ILUSTRACJE EMPIRYCZNE * ROZDZIAŁ 1. * ILUSTRACJE EMPIRYCZNE – BADANIA SONDAŻOWE. ANATOMIA WYDARZEŁ * Rozmiary opresyjnych zachowań * Formy uczniowskiej opresyjności * Uczucia i reakcje nauczycieli w sytuacji opresji * Reakcje klasy * Pomysły nauczycieli na przeciwdziałanie opresyjnym zachowaniom * ROZDZIAŁ 2. * ILUSTRACJE EMPIRYCZNE – BADANIA W TERENIE. KONTEKST ZJAWISKA * Opresyjni uczniowie opresyjnej szkoły * Nauczyciele prowokujący opresyjność uczniów * Nauczyciel kat * Nauczyciel ofiara * Nauczyciel widmo * Nauczyciel ziom * Obsada w roli * Opresyjność uczniów jako sygnał zakłóconej komunikacji w szkole * Zachowania komunikacyjne nauczycieli * Zachowania komunikacyjne uczniów * Komunikacyjne rozmijanie * Opresja zamiast dialogu * CZĘŚĆ II * PRÓBY INTERPRETACJI * ROZDZIAŁ 1. * OPRESYJNOŚĆ JAKO ECHO NASZYCH CZASÓW * Opresyjność jako efekt społecznego zepsucia * Opresyjność jako przejaw życia „bez drogowskazów” * Kulturowe ADHD * Normalni niemoralni * Karykaturyzacja wolności * Deficyt samokontroli * „Odkotwiczeni” * ROZDZIAŁ 2. * OPRESYJNOŚĆ JAKO ZNAK SIŁY MEDIALNYCH ODDZIAŁYWAŁ * Wychowankowie popkultury * Deformacja postrzegania * Lansowany styl bycia * Eskapizm * Przemoc oswojona * Komunikacyjne antywzory * Zwulgaryzowanie * Klonowanie medialnej rzeczywistości * ROZDZIAŁ 3. * OPRESYJNOŚĆ JAKO DESTRUKCYJNA PSOTA * Era dzikich GAN * „Zabawne gry” w rytmie fiesty * Moda na poniewieranie * Istota destrukcyjnej psoty * ROZDZIAŁ 4. * OPRESYJNOŚĆ JAKO FORMA ZDEGENEROWANEJ AUTOPREZENTACJI * Teraz JA! * „Osobowość castingowa” * Wszystko jest na sprzedaż * „Wyemituj siebie” * Prezentacja przez skandal * Deficyt uznania * Ekshibicjonizm w szkole * Istota zdegenerowanej autoprezentacji * ZAKOŁCZENIE * BIBLIOGRAFIA * PODZIĘKOWANIA